Özel Eğitimde Öğretmenlik Uygulaması Destek Eğitim Portalı (ÖZUDEP)’nın Öğretmen Adaylarının Öğretmenlik Becerileri Üzerindeki Etkisi


Günden U. O., Aksoy V.(Yürütücü), ŞAHİN Ş., KALAYCI C., KALAYCI G. Ö.

Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje, 2022 - 2024

  • Proje Türü: Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje
  • Başlama Tarihi: Haziran 2022
  • Bitiş Tarihi: Haziran 2024

Proje Özeti

Öğretmenlik uygulaması hizmet öncesi öğretmen yetiştirme eğitimin vazgeçilmez bir parçası olup öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine başlamadan önce mesleki yeterliliklerinin değerlendirildiği aynı zamanda da yetersiz kaldıkları alanların desteklendiği bir ön çalışma olarak tanımlanabilir. Alanyazın incelendiğinde gerek diğer öğretmenlik programlarında gerek özel eğitim öğretmenliği programlarında yürütülen çalışmalarda öğretmenlik uygulamasında karşılaşılan çeşitli sorunlar olduğuna vurgu yapılmaktadır. Bu sorunların başında öğrencilerin bilgi eksikliği ve yeterli danışmalık hizmeti ve dönüt alamamaları gelmektedir. Özel eğitim alanında yürütülen çalışmalar aday öğretmenlere öğretmenlik uygulaması kapsamında sunulan destekleyici eğitim ve uygulamaların karşılaşılan sorunların giderilmesinde etkili olduğunu göstermektedir. Ancak öğretmen adaylarına sunulan destekleyici eğitim ve uygulamaların sıklıkla öğretmenlik uygulaması kapsamında sunulmakla birlikte programa entegre edilemedikleri görülmektedir. Özel eğitim öğretmenlik uygulaması programına entegre edilebilecek destek eğitim sistemlerinin geliştirilmesinin sürdürülebilir kaliteli öğretmen yetiştirmeye politikalarına katkı sağlayacağı öngörülebilir. Bu bağlamda mevcut araştırmanın amacı Eğitim Fakültesi Özel Eğitim Bölümlerinde yürütülmekte olan Öğretmenlik Uygulaması I-II derslerinde öğretmen adaylarının planlama ve uygulama sürecine ilişkin gereksinim duyduğu destekleri sunabilecek ÖZUDEP’in geliştirilmesi ve etkililiğinin sınanması olarak belirlenmiştir. Araştırmanın bağımsız değişkeni geliştirilmesi planlanan ÖZUDEP olup bağımlı değişkeni ÖZUDEP’in öğretmen adaylarının öğretmenlik becerilerini geliştirmeye yönelik etkisi olarak belirlenmiştir. Karma yöntem araştırma deseni ile planlanan araştırma çok aşamalı denesene uygun olarak iki aşamalı olarak planlanmıştır. Araştırmanın ilk aşaması olan nitel araştırma deseni Özel Eğitim Bölümü Öğretmenlik Uygulaması dersini alan öğretmen adaylarını desteklemek amacı ile ÖZUDEP’in geliştirilmesine yönelik gerçekleştirilecektir. Bu bağlamda en az iki dönem öğretmenlik uygulaması yürütmüş olan Uygulama Öğretim Elamanları ile yarı-yapılandırılmış görüşmeler yapılarak betimsel analizleri gerçekleştirilecektir. Bu analizler doğrultusunda ÖZUDEP’in içeriği araştırmacı tarafından belirlenecek ve içeriğe yönelik materyaller araştırmacı ve özel eğitim uzmanlarından oluşan bir ekip tarafından oluşturulacaktır. Araştırmanın ikinci aşaması olan nicel araştırma ise Özel Eğitim Bölümü 4. sınıfta olup Öğretmenlik Uygulaması dersini ilk kez alan öğretmen adayları ile gerçekleştirilecektir. Basit rastgele örnekleme yolu ile oluşturulacak deney ve kontrol gruplarından deney grubunun öğretmenlik uygulaması süresince ÖZUDEP’i kullanabilmesi için gerekli şartlar sağlanacaktır. Öğretmenlik Uygulaması dersinin takvimine uygun olarak öğretmen adayları Öğretmenlik Uygulaması dersinde kullanılan değerlendirme araçları kullanılarak değerlendirilecektir. Araştırmanın nicel verilerinin analizi her bir değişken açısından toplam frekans değerleri üzerinden SPSS-25 programı kullanılarak gerçekleştirilecektir. Araştırmada gerçekleştirilecek nicel verilerin analizi ile kontrol grubu ile deney grubunun a) davranış değiştirme programı ön hazırlık becerileri, b) davranış değiştirme programı hazırlanması, c) davranış değiştirme programının uygulanması, d) beceri öğretimi ön hazırlık becerileri, e) beceri öğretim programının hazırlanması, f) beceri öğretim programının uygulanması, g) kavram öğretimi ön hazırlık becerileri, h) kavram öğretim programı hazırlanması, i) kavram öğretim programının uygulanması becerilerine ilişkin puanları arasında anlamlı bir fark olup olmadığı belirlenecektir.