Tanzimattan 1950ye kadar Türk Romanının Dil ve Duygu Analizi


Creative Commons License

Bayrak Akyıldız H. (Yürütücü), Akyıldız M.

Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje, 2024 - 2024

  • Proje Türü: Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje
  • Başlama Tarihi: Mart 2024
  • Bitiş Tarihi: Aralık 2024

Proje Özeti

Bu çalışmada Tanzimat’tan 1950 yılına kadar Türk Edebiyatında belirli dönemlere aidiyetleri olduğu düşünülen (örneğin Tanzimat dönemi, Servet-i Fünun dönemi gibi) romanlarda döneme özgü yazım biçimlerinin olup olmadığını nicel yöntemlerle ortaya çıkarmak amaçlanmaktadır. Bu doğrultuda Tanzimat’tan 1950’ye kadar Yeni Türk Edebiyatı alanında yazılmış olan romanlarda kullanılan kelime çeşitliliğinin, kelimelerin kullanım sıklıklarının, kelimelerin birlikte kullanılma sıklıklarının, romanlarda hakim olan duyguların döneme özgü değişip göstermediğinin, bu duyguların roman akışı içine nasıl yerleştirildiğinin nicel olarak incelenmesi ve elde edilen verilere dayanarak ilgili dönemlere ait romanların nicel yöntemler kullanılarak ait oldukları dönemlere ait olma derecelerinin ne kadar olacağı araştırılacaktır. Bu çalışma Türk edebiyatının kapsamlı bir incelemesini dil ögeleri bağlamında ele alması bakımından özgündür. Yapılan literatür taramasında bu Türk Edebiyatı üzerine bu tarz bir çalışmaya rastlanmamıştır. Bunun ana sebebi böyle bir çalışmada kullanılması gereken yöntemin dil ve edebiyat araştırmalarında geleneksel olarak kullanılan yöntemler dışında ölçme, istatistik, metin analizi ve bilişim becerilerini bir arada gerektirmesidir.

Çalışmada Tanzimat’tan 1950’ye kadar yazılmış ve bir döneme ait olduğu atıfıyla bugüne kadar gelmiş 30 roman incelenecektir. Bu inceleme kelimelerin çeşitlilik oranlarının bulunması, kelimelerin sayılması, metnin nicel yöntemler kullanılarak duygu analizine sokulması ve elde edilen bulguların tablo ve görseller ile sunulması aşamalarına sahiptir.

Edebiyat araştırmalarının kültürün korunması ve tarihsel bir perspektife yerleştirilmesi açısından büyük bir önemi vardır. Bu çalışma Türk modernleşmesinin 1950’ye kadar olan dönemlerini dil gelişimi ve genel duygu açısından belgeleyecektir.

Bu çalışma iki farklı alanı buluşturması açısından ufuk açıcı bir çalışmadır. Daha sonra bu tür çalışmalar yapacak çalışmacılar için yöntembilimsel olarak öncü niteliktedir. Gerek bilgisayar bilimleri, yapay zeka, istatistik alanlarında gerekse edebiyat ve sanat eleştirisi alanında çalışacak araştırmacılar için ilk olması dolayısı ile yöntemsel bir rehber olacaktır.