Kutlu H. M., Çömlekçi E., Vejselova Sezer C.
Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje, 2019 - 2020
Akciğer kanserleri dünyada en çok ölüme yol açan kanser türleri arasında ilk
sıralarda yer almaktadır. En yaygın akciğer kanseri türü küçük hücreli dışı akciğer
kanseridir. Bu kanserin tedavisi için halen cerrahi ve radyoterapi gibi tedavi
yaklaşımları kullanılsa da bu tedavilerin yüksek oranda yan etkilerinden dolayı etkin bir
tedavi sağlayamadığı belirtilmektedir.
Akciğer kanserinin tedavisinde fazla yan etkisi olmayan güvenli ve etkili ilaçların
geliştirilmesi son yıllarda kanser araştırmalarında odak noktası haline gelmiştir. Kanser
tedavisinde kullanılmak üzere yeni bir terapötik sınıfı olarak seramidaz inhibitörleri
gösterilmektedir. Karmofur, antineoplastik madde olarak kullanılmakta olan bir asit
seramidaz inhibitörüdür ve antimetabolit olan bir florourasil türevidir. Bununla birlikte
D-erythro-Mapp, seramidin sentetik bir analoğudur ve asit seramidaz inhibitörü ve
seçici alkalin seramidaz inhibitörü olarak tanımlanmaktadır. Buna ilaveten D-
NMAPPD’de bir seramidaz inhibitörüdür ve çalışmalarda apoptoz indükleyici olarak
gösterilmiştir.
Kanser tedavisinde kullanılan cerrahi, kemoterapi ve radyoterapi gibi geleneksel
yaklaşımların yerini son yıllarda tümöre özgü hedeflenmiş yeni nesil tedaviler
almaktadır. Seramidaz inhibitörleri yeni antikanser ilaçlarının geliştirilmesi için
mükemmel bir potansiyele sahiptir. Projemizin amacı, karmofur, D-NMAPPD ve D-e-
Mapp seramidaz inhibitörlerinin akciğer kanseri hücreleri üzerinde sitotoksik ve
morfolojik etkilerini araştırmaktır. Bununla birlikte seramidaz inhibitörlerinin akciğer
kanseri hücre hattı üzerindeki yapısal değişimleri ele alınmış ve bu etkilerden sorumlu
hücre ölümü mekanizmalarının aydınlatılması ile akciğer kanseri tedavisinde yeni tedavi
şekillerinin geliştirilmesi sağlanmıştır. Sitotoksisite çalışmaları MTT, konfokal
mikroskobik inceleme ile ve geçirimli elektron mikroskobunda da (TEM) ince yapısal
ve morfolojik değişiklikler görüntülenmiştir. Bu çalışma ile, seramidaz inhibitörleri olan
karmofur, D-NMAPPD ve D-e-mapp maddelerinin apoptoz yolu ile düşük dozlarda
kanser hücrelerini öldürdüğü saptanmıştır.