Akademik Veri Yönetim Sistemi
Kaplancıklı Z. A. (Yürütücü), Özkay Y., Osmaniye D., Ulu T. C., Evren A. E., Kaya A. Z., et al.
Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje, BAP Araştırma Projesi, 2025 - 2027
Asetilkolinesteraz (AChE) enzimi, birçok canlıda bulunur ve özellikle tarımsal zararlılarda sinir iletimi ve sinapslarda asetilkolin hidrolizini sağlar. AChE inhibitörleri, organofosfatlar ve karbamatlar gibi pestisitlerle zararlılar üzerinde etkili olur. Ancak, bu bileşiklerin insan sağlığına zararları ve zararlıların dayanıklılık geliştirmesi nedeniyle kullanımları zamanla kısıtlanmıştır. AChE inhibitörleri günümüzde hâlâ önemini korumaktadır. AChE'nin türe özgü yapısı, seçici inhibitörlerin geliştirilmesine olanak tanımıştır, böylece hedef dışı organizmalar üzerindeki etkiler azaltılabilir. Tarımsal mücadelede pestisitlerin kullanımı, zararlılara karşı direnç gelişimine ve gıda kalıntılarına yol açmakta, bu nedenle biyolojik mücadeleye yönelim artmaktadır. Ancak biyolojik yöntemlerin sınırlamaları ve yüksek maliyetler nedeniyle kimyasal ilaçlar hala yaygın olarak kullanılmaktadır. Kırmızı örümcekler, yaprak bitleri ve nematodlar gibi zararlılar, tarımsal ürünlere zarar verirken, direnç gelişimi bu zararlılarla mücadeleyi zorlaştırmaktadır. Bu durum, yeni aktif maddelere olan ihtiyacı artırmakta ve alternatif pestisitlerin araştırılmasını teşvik etmektedir. Bu amaçla 2-Okso-2-(sübstitüeamino)etil piperidin-1-karboditiyoat (2a-2y) türevleri tasarlanmış olup yapılarının spektral analiz yöntemleri (HRMS, 1H-NMR ve 13C-NMR) ile kanıtlanması planlanmıştır. Pestisit aktivitesi bulunan bileşiklerin moleküler modelleme ve moleküler dinamik simülasyonları ile in silico aktivite çalışmaları gerçekleştirilecektir.