Türkiye’de Eğitim Haberciliği ve Eğitim Haberciliğinin Geliştirilmesi


Paksoy A. F. (Yürütücü), Kahveci H., Karahan E., Süllü Durul S.

TÜBİTAK Projesi, 2023 - 2025

  • Proje Türü: TÜBİTAK Projesi
  • Başlama Tarihi: Mayıs 2023
  • Bitiş Tarihi: Ocak 2025

Proje Özeti

Bu proje, bir haber türü olarak Türkiye’de eğitim haberciliğinin gazetecilik pratikleri açısından kavramsal çerçevesini belirleyebilmeyi ve bu haber türünde uzmanlaşmak isteyenlerin ihtiyaç duyacağı akademik altyapıyı oluşturabilmeyi amaçlamaktadır.

Bu çerçevede eğitim haberciliğine ilişkin akademik birikimin geliştirilmesi önemlidir. Böylece eğitim haberciliğinin bir haber türü olarak uygulanabilmesinin önü açılacak ve eğitim haberciliği konusunda uzmanlaşmak isteyen kişiler için teşvik edici eğitim materyalleri üretilebilecektir. Projenin yenilikçi yönü 4 adımda açıklanabilir:

1. Projede eğitim habercileriyle yapılacak derinlemesine görüşmelerle hem bu alanının mevcut durumunun değerlendirilmesi sağlanacak hem de eğitim haberciliğinin geleceğinin bilimsel bir temelde şekillendirilmesi ve bir uzmanlık alanı olabilmesi için bir ders içeriği geliştirilecektir.

2. Eğitim konusu haber kaynaklarında tüm yönleriyle analiz edilip değerlendirilecektir. Projenin örneklemi bu anlamda daha önce yapılan ve eğitim konusunun belirli bir boyutuna odaklanan çalışmalardan farklılaşmakta ve daha bütüncül bir kapsam sunmaktadır.

3. Son 10 yılda hızla gelişen dijital haberciliğin getirdiği değişimler göz önünde bulundurulduğunda bu çalışmada haber analizi örneklemi için Türkiye’nin en fazla takip edilen ana akım ve alternatif haber portalları kullanılacaktır.

4. Araştırma, eğitim bilimleri ve iletişim bilimlerinin birikimlerinden yararlanarak disiplinlerarası bir yaklaşımla gerçekleştirilecek ve bu çerçevede bilimsel yayınların üretilmesi ve bir ders kitabı hazırlanması mümkün olacaktır.

Araştırmanın metodolojik çerçevesi 2 yöntem üzerine kurulacaktır. Öncelikle eğitimle ilgili yayımlanan haberler ve köşe yazıları içerik analizi tekniğiyle çözümlenecektir. Sonrasında ise fenomenolojik yaklaşım kullanılarak, eğitim haberciliğini doğrudan deneyimlemiş veya halen deneyimlemekte olan gazetecilerle derinlemesine görüşmeler yapılacaktır.

3005 programının çerçevesi dikkate alındığında, ulusal kazanımlar, toplumsal ve kamusal fayda potansiyeli bağlamında bu proje önerisinin amaç ve hedefleri “beşerî bilimlerde ilerleme” ve “politika geliştirme süreçlerine bilimsel temel sağlamak” hedefleriyle uyum göstermektedir. Gazetecilik alanındaki araştırmalara bakıldığında farklı haber türlerinde uzmanlaşma konusunda eğitim haberciliği alanı yeterli akademik birikim üzerine inşa edilmemiştir. Bu proje eğitim haberciliği konusuna ilgi duyan, bu konuda kendini geliştirmek isteyen gazeteci adaylarının ve eğitim bilimi disiplininde lisans eğitimi alan öğrencilerin ihtiyaç duyduğu ders içeriği ve ders kaynaklarının oluşturulmasını hedeflemektedir. Türkçe dilinde bu konuda bir ders kitabının ilk kez yayımlanacak olması ve öğrenme materyalleri dahil olmak üzere bir ders içeriğinin hazırlanmasının hedeflenmesi bu projenin öne çıkan somut çıktılarını oluşturmaktadır.

Toplumsal ve kamusal fayda potansiyeli bağlamında bu proje 11. Kalkınma Planı’nın hedefleri ve politikalarıyla uyumlu hedeflere sahiptir. Plan’da yer alan “2.3.1. Eğitim” başlıklı kısımda belirtilen hedeflere ulaşılması için eğitimle ilgili konuların medya tarafından gündeme getirilmesi önemlidir. Medyanın eğitim konusuna profesyonel habercilik ilkeleriyle yaklaşması ve bunu gerçekleştirebilecek donanımlı çalışanlara sahip olması, uzun vadede eğitimle ilgili sorunların çözümüne ve hedeflere erişilmesine katkıda bulunacaktır. Bu çerçevede Kalkınma Planı’nda yer alan “556. Tüm paydaşların eğitim süreçlerine aktif katılımının sağlandığı Okul Gelişim Modeli oluşturulacaktır” hedefinin gerçekleşebilmesi için eğitim haberciliğinin nitel ve nicel açılardan güçlenmesi gerekmektedir. Proje bu anlamda eğitim haberciliğinin bir habercilik pratiği olarak gelişimine katkıda bulunacak ve Türkiye’de bu haber türüne ilişkin farkındalığın yükselmesini sağlayacaktır.