Çeşitli Preparatlarda Melatonin Tayinine Yönelik Çevre Dostu Yüksek Performanslı Sıvı Kromatografisi Yöntemleri Geliştirilmesi ve Yeşillik Metriklerine Uygunluğunun Değerlendirilmesi


Sezgin B.(Yürütücü), Soyseven M., Arli G.

Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje, 2024 - 2025

  • Proje Türü: Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje
  • Başlama Tarihi: Mart 2024
  • Bitiş Tarihi: Mart 2025

Proje Özeti

Melatonin, epifiz bezinde üretilen ve insan vücudundaki çeşitli fizyolojik fonksiyonları düzenleyen, serbest radikalleri süpürme ve baskılama yeteneği olan bir hormondur. Bu hormon, sirkadiyen ritmin düzenlenmesinde önemli bir rol oynamaktadır, bu nedenle çeşitli hastalıkların teşhisi ve tedavisinde kritik bir molekül olarak kabul edilmektedir. Klinik uygulamalarda çeşitli formlarda preparatlar, ekzojen melatonin uygulaması şeklinde tedavi ve takviye amaçlı olarak kullanılmaktadır. Tedavilerde uygun dozun ayarlanabilmesi için preparatların melatonin içeriklerinin belirlenmesi kalite kontrol süreçlerinde önemlidir. Bu nedenle gerekli kontrollerin yapılabilmesi için bu tür ürün matrisleri için geliştirilmiş çeşitli analitik yöntemlere ihtiyaç duyulmaktadır. Çalışmamızda çeşitli ürün matrislerinde melatonin tespit ve tayini için farklı dedeksiyon teknikleri içeren yüksek performanslı sıvı kromatografisi yöntemleri geliştirilmesi, optimum çalışma koşullarının belirlenmesi, yöntemlerin validasyonu, yöntemlerin yeşillik performanslarının belirlenmesi, yöntemlerin çeşitli örneklere uygulanması ve geliştirilen yöntemlerin validasyon parametreleri, ayırma ve yeşillik performansları açısından karşılaştırılması amaçlanmaktadır. Proje kapsamında gerçekleştirilmesi planlanan çalışmalar sonucunda literatürde bulunan yöntemlere göre hız, hassasiyet, kolaylık, çevrecilik, tekrarlanabilirlik, doğruluk ve sağlamlık gibi yönleriyle üstünlük gösteren yeni ve özgün analitik yöntemler geliştirilmesi hedeflenmektedir. Geliştirilen yöntemlerin çeşitli tarama ve denetim çalışmalarında kullanılarak tüketici güvenliğinin korunması açısından katkı sağlayacağı öngörülmektedir. Çeşitli ürün matrislerinde melatonin tayini için ilgili alanlarda faaliyet gösteren kamu ve özel kuruluşların ihtiyaçlarını karşılamaya yönelik olarak geliştirilecek bu yöntemler melatonin içeren preparatların kalitesini belirleme, tedavi dozlarını ayarlama ve hastalıkların teşhisi konusunda bir araç olarak denetim çalışmalarında kullanılabilecektir. Proje çalışmaları kapsamında geliştirilmesi planlanan yöntemlerinin çevresel etkileri çeşitli değerlendirme ölçütleri kullanılarak değerlendirilecektir. Bu bağlamda yöntem geliştirme çalışmaları sürdürülebilir çevre bakış açısı ile yürütüleceğinden çevresel katkıları olacaktır.