Akademik Veri Yönetim Sistemi
Dikmen D.(Yürütücü), Güldemir O.
TÜBİTAK Uluslararası Çoklu İşbirliği Projesi , 2023 - 2026
Toplu beslenme, ev dışında üretilen yiyeceklerin tüm yaş grubundan oluşan tüketiciler
tarafından üretim dahil olmak üzere bir çok farklı sektörde tüketilmesini kapsamaktadır. Bu
sektör, gün geçtikçe gelişmekle birlikte artan sayıda üretim gerçekleştirmekte ve Akdeniz
Diyeti modelinden uzaklaşmaktadır. Toplu Beslenme, sunduğu yemekler ile tüketicileri
eğiterek ve davranışlarını düzenleyerek halk sağlığı müdahaleleri için önemli bir ortam
oluşturur. Yeme davranışı üzerine yapılan önceki araştırmalar genellikle tek bir paydaşatüketicilere- ve dar bir dizi sonuç değişkenine odaklanmaktadır. Bu araştırmalar, her ne
kadar sunulan menüye uyumun belirleyicileri hakkında önemli ipuçları sağlasa da, halen
farklı paydaşların (Örneğin, tüketiciler, üreticiler, karar vericiler) bütünleştirici yaklaşımını
kullanılarak bu konu ele alınmamıştır. Ayrıca, tüm paydaşların etkin bir şekilde dahil
edilmediği müdahale girişimleri ile elde edilen stratejiler yalnızca toplu beslenme çevresi
üzerine yoğunlaşmıştır.
Sosyal pazarlama, yapılan çalışmalarla da doğrulanmış, bireylerin sağlık ve iyilik haline
olumlu katkıları olan, davranış değişimini sağlamak için tasarlanmış, stratejilerden biridir.
Karmaşık konularda sosyal pazarlamanın çok yönlü uygulanmasında farklı paydaş grupları -
hükümet-tüketiciler-perakendeciler- ile uzun vadeli ortaklıklar kurmak ve yönetmek anahtar
unsurlardır.
Bu proje, Portekiz, Türkiye ve Hırvatistan'da geliştirilmiştir ve kamuya bağlı yüksek öğretim
kurumlarının kafeteryalarında sunulan menülerin Akdeniz Diyeti ile uyumluluğunu ve
müdahale fırsatlarını belirlemeyi amaçlamaktadır. Bu amaçlar: 1) Akdeniz Beslenme
Modeline uygun bir şekilde menülerde değişimi geliştirmek/teşvik etmek ve yerel ve
mevsiminde üretilen besinleri içeren bitkisel temelli besinler sunmak ve 2) daha sağlıklı ve
sürdürülebilir beslenme alışkanlıklarını tüm paydaşları dahil ederek teşvik etmek özel sosyal
pazarlama stratejileri geliştirmektir.
Bu proje, toplu beslenme ve toplum sağlığı alanında uzmanlaşmış beslenme uzmanları,
gıda teknologlarını, gastronomi, psikolog ve pazarlama alanında uzmanlaşmış engin
deneyim ve mesleki becerilere sahip bir ekibi bir araya getirmektedir.
Bu projenin amaçlarına ulaşabilmek için araştırmacılar: 1) menülerin Akdeniz Diyetine
uygunluğunu değerlendirmek için bir indeks geliştirmek; 2) kişisel görüşmeler esas alınarak
paydaşların önceliklerinin ve sorunun çözümüne ortak katılım için bir metodolojinin
tanımlanması; 3) yüz yüze anketler ve birebir görüşmeler ile konu ile ilgili algıların,
engellerin ve kolaylaştırıcı faktörlerin değerlendirilmesi; 4) 1 aylık menü planı geliştirmek; 5)
önerilen menü metodolojisinin anlaşılabilmesi için toplu beslenme çalışanları ve tüketiciler
için araç geliştirmek; 6) Akdeniz Diyeti ile uyumlu yeni bir beslenme ürünü ?öğrenci çantası?
(hareket halindeyken yemek) geliştirmek ve endüstride uygulanabilirliğini test etmek; 7) bu
çalışmadan elde edilen veriler ile paydaşlar ve tüketicilerde beslenme davranış değişikliğini
gerçekleştirebilmek için sosyal/duygusal pazarlama stratejileri geliştirmek ve 8) bu
çalışmada geliştirilen ve uygulanan stratejilerin etkilerini uygulanabilirliğini test ile ölçmek.
Önerilen projenin temel hedefi , Akdeniz diyetine tam olarak uyan yeni, sağlıklı ve
sürdürülebilir bir toplu beslenme konseptinin yanı sıra tüketicilerin gün geçtikçe değişen yeni
ihtiyaçlarına uygun çözümler yaratarak ve ayrıca tüm paydaşları dahil ederek yeni stratejiler
geliştirerek ve uygulayarak toplu beslenme sistemleri paradigmasını değiştirmektir.