Akademik Veri Yönetim Sistemi
Günel E. (Yürütücü), Pehlivan Yılmaz A.
Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje, 2018 - 2019
Göç konusu, son yıllarda yaşanan savaş ve iç çatışmalar nedeniyle Dünya’da ve Türkiye’de önemli bir konu haline gelmiştir. Kişiler arası karşılıklı uyumun sağlanmasında ve mültecilere yönelik ayrımcılık ve önyargının azaltılmasında eğitim önemlidir. Ancak, araştırmalar göç eden bireylerin gittikleri ülkelerde eğitim eşitsizliğiyle karşılaştıklarını göstermektedir. Alanyazında mülteci öğrencilerde akademik başarı ve motivasyonun düşük olmasının sebeplerinden birinin öğrencilerin kültürel yaşantılarının göz ardı edilmesi olduğu vurgulanmaktadır. Bu araştırmada, mülteci öğrencilerin bulunduğu Sosyal bilgiler dersinde kültürel anlayışın ve etkileşimin sağlanmasında karşılaşılan sorunları belirlemek, bu sorunların çözümüne yönelik kültüre duyarlı eğitim odaklı eylem planları hazırlamak, uygulamak, değerlendirmek ve mevcut durumu iyileştirmeye çalışmak amaçlanmıştır. Araştırmada, nitel araştırma yöntemlerinden eylem araştırması deseni kullanılmıştır. Veri toplama süreci alana giriş ve uygulama süreci olmak üzere birbiriyle bağlantılı iki aşamada gerçekleşmiştir. Öncelikle, Sosyal bilgiler dersinde mülteci öğrencilerle kültürel etkileşimin sağlanmasında karşılaşılan sorunlar anlaşılmıştır. İkinci aşamada ise, anlaşılan sorunlar temelinde eylem planları hazırlanmış ve uygulama sürecine geçilmiştir. Veri analizi, veri toplamayla eş zamanlı olarak yapılmıştır. Elde edilen veriler NVivo 12 programı aracılığıyla tümevarımsal yaklaşımla analiz edilmiştir. Araştırma sonucunda, Sosyal bilgiler dersinde mülteci öğrencilerle kültürel etkileşimin sağlanmasında akademik başarıda düşüklük, okul-aile iletişimsizliği, dil yetersizliği, bu yaştaki çocukların birbirlerine kolaylıkla gösterebilecekleri gibi mülteci öğrencilere de gösterebildikleri akran zorbalığı, öğretmen-öğrenci arasında sağlıklı iletişimin kurulamaması, mülteci öğrencilere karşı empati yoksunluğu ve önyargı, derse katılamama, derste başka işlerle uğraşma gibi sorunlarla karşılaşılmıştır. Bu sorunlardan yola çıkarak eylem planları hazırlanmış ve kültüre duyarlı eğitim uygulamaları yapılmıştır. Uygulama sonucunda ise Sosyal bilgiler dersinde öğrenciler arası etkileşimde, sınıf içi uyum sürecinde ve Sosyal bilgiler dersine katılımda ve ders süreçlerinde hem mülteci öğrenciler hem de diğer öğrenciler açısından iyileşme olduğu görülmüştür.
Anahtar Sözcükler: Sosyal bilgiler, Kültüre duyarlı eğitim, Eylem araştırması, Mülteci,
Etkileşim.