Alyu Altınok F. (Yürütücü), Bektaş Türkmen N., Arslan R., Erdoğmuş B.
Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje, 2022 - 2025
Ağrı nörolojik, fizyolojik, psikolojik, biyokimyasal, etnik, kültürel, bilişsel, çevresel boyutları olan karmaşık bir deneyimdir. Akut ağrının temelinde yer alan önemli patofizyolojik olaylardan biri inflamasyondur. Ancak akut ağrı ve inflamasyonda mevcut ilaçların yan etki ve tolerabilite gibi sorunları nedeniyle yeni ilaç araştırma ve geliştirme çalışmaları devam etmektedir. Bu amaçla geleneksel ilaçlar ve geleneksel tıpta kullanılan doğal ürünler, bu ilaçlara potansiyel alternatifler olarak incelenmektedir. Avenantramidler bu bağlamda son yıllarda dikkat çeken çözünür fenolik bileşiklerdir. Yulaf (Avena sativa L.) içinde bol miktarda bulunurlar ve anti-oksidatif, anti-inflamatuvar, anti-proliferatif, anti-histaminik, anti-kanser aktiviteler gibi farklı biyoaktivitelere sahip olduğu in vitro çalışmalar ile gösterilmiştir. Yapıları 5-hidroksiantranilik asitin kumarik asit esteri (A), ferulik asit esteri (B) ve kafeik asit esteri (C) olması durumuna göre A, B, C şeklinde isimlendirilmektedir. C formu yulaf içerisinde en çok bulunan formdur ve bu formun diğerlerinden daha yüksek biyolojik aktivitelere sahip olduğu belirtilmekle birlikte yapılan in vivo aktivite çalışmaları henüz yetersiz düzeydedir. Verilen bilgiler doğrultusunda bu çalışmada Avenantramid-C’nin 10, 20 ve 40 mg/kg, p.o, dozda farelerde oluşturulan akut ağrıda santral ve periferal antinosiseptif etkisi ve pençe ödeminde anti-inflamatuvar etkisinin araştırılması amaçlanmaktadır. Avenantramid-C’nin etkinliği akut ağrı çalışmalarında 300 mg/kg dipiron ve 10 mg/kg diklofenak, anti-inflamatuvar aktivite çalışmasında ise yine 10 mg/kg diklofenak ile oluşan etkilerle karşılaştırılacaktır. K+ kanallarının açılması hücre zarının hiperpolarizasyonuna ve bunun sonucunda hücre uyarılabilirliğinde bir azalmaya yol açtığından bu kanallar özellikle akut ve inflamatuvar ağrıda terapötik hedef olarak gösterilmiştir. Bu sebeplerle, potasyum kanal aktivasyonunun test maddesinin farmakolojik etkilerine katkısının araştırılması planlanmaktadır. Kv7 kanalları, ağrı iletimindeki sinirsel uyarılabilirlik üzerinde inhibitör etkiler gösteren kanallardır. Kv7 kanal açıcısı retigabin uygulamasının inflamatuvar ağrıdaki olumlu etkileri ortaya konduğu ve bu kanalın blokörü olan XE991 uygulaması ağrı deneylerinde kullanıldığı için, etkili bulunan en düşük doz Avn-C uygulaması öncesi 5mg/kg, i.p., XE991 ön uygulaması gerçekleştirilecektir. Böylece K+ akımlarının olası etkilere katılımının in vivo araştırması gerçekleştirilmiş olacaktır. İn vitro olarak ise patch clamp tekniği kullanılarak akım-voltaj eğrisi oluşturmanın yanı sıra, yine etkinin Kv7 kanalları ile ilişkisi incelenecektir. Bu çalışma ile Avenantramid-C’nin akut ağrıda ve ayrıca inflamatuvar durumlarda kullanılabilecek bir ajan olup olmadığı ile ilişkili preklinik veri sağlanmış olacaktır.