Sayın H. C. (Yürütücü), Bayçu S., Metin T. C., Önder U., Çabuk A., Çabuk S. N., et al.
Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje, 2016 - 2019
Projede sosyal, ekonomik ve ekolojik öğeleri de barındıran ve mülteciler başta olmak üzere toplumda
farklı dezavantajlı grupların da toplumsal ve ekonomik hayata katılımlarını sağlayacak bir model
önerisi ortaya konulmaya çalışılmıştır. Bu kapsamda, öncelikli olarak temel ihtiyaçlar, sosyal ihtiyaçlar
ve ekonomik gelişme programları ile ilgili yapılması gereken düzenlemeler ortaya konulmuş, ardından
ekolojik yapıların tasarım ve üretim olanakları ile bu yapılarda kullanılabilecek hızlı şekilde
üretilebilen, konforlu, ekonomik ve ekolojik yapı tasarımları önerileri geliştirilmiştir. Bu düzenlemeleri
içeren farklı bölge veya gruplara uygulanabilecek model tasarımları, yapılabilirlik analizleri ve
prototip/model çizimi aracılığıyla hazırlanmıştır. Projenin en önemli adımlarından biri üretim
altyapısının kurulmasıdır. Afete dayanıklılık, çevreye duyarlılık ve kolay inşa edilebilirlik esaslarıyla
tasarlanan yapı tipolojisinin üretimi için Massachusetts Institute of Technology (MIT) Center of Bits
and Atoms Birimi’ndeki fabrikasyon laboratuvarı olan Fab Lab model alınmış ve Anadolu Üniversitesi
Mimarlık ve Tasarım Fakültesi bünyesinde bir üretim laboratuvarı altyapısının kurulması sağlanmıştır
(Mimarlık ve Tasarım Fakültesi daha sonra yeni kurulan Eskişehir Teknik Üniversitesi bünyesine dahil
olmuştur). Fab Lab için gerekli makine, teçhizat ve ekipmanların analizi yapıldıktıktan sonra temini
sağlanarak, dünya FabLab standartlarına göre, laboratuvarda bulunması gereken 3D printer,
süblimasyon yazıcı, masaüstü ısı pres pnömatik, vinyl kesici, punta kaynak makinesi, folyo kesim
makinesi, cnc router, bilgisayarlı dikiş nakış makinesi ve yazılımı laboratuvarda kullanıma hazır hale
getirilmiştir. Takip eden süreçte Fab Lab ağına dahil olmak için gereken prosedürler (başvuru
belgelerinin hazırlanması, web sayfası oluşturulması, alan adı -hosting- ve kurumsal e-posta adresi
alınması vb.) tamamlanmıştır. Laboratuvarın çalışır duruma getirilmesinin ardından yapılan teknik
çizim ve modelleme çalışmalarında ortaya konulan barınak prototipi malzemelerinin nitelikleri
belirlenmiş, gerekli malzemeler temin edilmiş ve FabLab’ta parçaların üretimi ve montajı yapılmıştır.
Proje sonuçlarının göçmenler ve dezavantajlı gruplar, kırsal kalkınma, eko-mimari konularıyla
ilgilenen akademisyenlere ve gerek ulusal gerekse uluslararası literatüre ciddi bir katkı sağlaması
amaçlanmıştır. Bu amaçla, araştırma sonuçları bilimsel konferans sunuşlarıyla, hakemli dergilerde
yayımlanan makalelerle ve hazırlanacak bir kitapla ilgili akademik çevrelerle etkin ve yaygın bir
biçimde paylaşılması hedeflenmiştir. Bu kapsamda, Anadolu Üniversitesi, Ankara Üniversitesi,
Eskişehir Osmangazi Üniversitesi ve Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi iş birliğiyle ve Ankara
Üniversitesi Ziraat Fakültesi’nin ev sahipliğinde 7 Mayıs 2016 tarihinde “Mülteci Sorunları ve Çözüm
Önerileri Çalıştayı” düzenlenmiştir. Çalıştayda proje kapsamında geliştirilecek modelin iktisadi, idari,
mimari, hukuki ve sosyal yönleri tartışılarak olası sorunlar ve çözüm önerileri konuşulmuştur. Ayrıca,
Anadolu Üniversitesi Yer ve Uzay Bilimleri Enstitüsü ev sahipliğinde 6 Eylül 2016 tarihinde “Mülteci
Sorunları ve Çözüm Önerileri Çalıştayı’nın ikincisi düzenlenmiştir. Burada proje ekibindeki uzmanlar
kendi iş paketleriyle ilgili konularda dünyadaki örnekleri sunmuş, karşılıklı bir tartışma ortamı
oluşturulmuş ve sonrasında bir arama konferansı formatında projenin çıktılarının nasıl oluşturulacağına
karar verilmiştir. Bunların yanı sıra, ulusal ve uluslararası konferanslarda bildiri sunumları
gerçekleştirilmiştir. Projede gerçekleştirilen faaliyetlerin, ortaya konulan çıktıların, yapılan akademik
araştırmaların yer aldığı bir kitap hazırlanmıştır. Kitap yayın aşamasındadır.
Proje kapsamında gerçekleştirilen çalışmalar sırasında, Eskişehir Göç İdaresi Müdürlüğü ve AFAD ile
bilgi paylaşımında bulunularak proje çıktılarının merkezi ve yerel yönetimlerle paylaşılması yönünde
adımlar atılmıştır. Bu adımlar neticesinde, Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı (AFAD) Eskişehir
İl Müdürlüğü tarafından koordine edilen ve Eskişehir Teknik Üniversitesi Mimarlık ve Tasarım
Fakültesi paydaşlığında yürütülen “Erişebiliyorsam Güvendeyim – If accessible I am safe” Avrupa
Birliği Stratejik Ortaklık Projesi hayata geçirilmiştir. Çek Cumhuriyeti’nden Ostrava Teknik
Üniversitesi ile Handy Club Ostrava, İspanya’dan AIJU Teknoloji Enstitüsü ve Portekiz’den
PREVIFORM İş Güvenliği ve Eğitim Enstitüsü’nün katkı sağladığı, Türkiye Ulusal Ajansı tarafından
hibe desteği almaya değer görülen proje halen devam etmektedir.