Akademik Veri Yönetim Sistemi
TÜBİTAK Projesi, 2209-A - Üniversite Öğrencileri Araştırma Projeleri Destekleme Programı, 2025 - 2026
Türkiye’de Rosa L., Echinacea Moench. ve Helichrysum Mill. cinsine ait bitkiler idrar yolu enfeksiyonlarına karşı halk arasında yaygın olarak kullanılmaktadır. Helichrysum türleri (ölmez çiçek), özellikle Türkiye’de Batı ve Güney bölgelerinde yaygın olup, flavonoid içeriğiyle antispazmodik, diüretik ve safra düzenleyici etkiler sunar. Böbrek taşlarını düşürücü olarak halk hekimliğinde uzun süredir kullanılmaktadır. Echinacea türleri, Asteraceae familyasına ait olup Kuzey Amerika kökenlidir. Echinacea purpurea, E. angustifolia ve E. pallida gibi türler tıbbi açıdan önemlidir. Polisakkaritler, kafeik asit türevleri ve alkamidler içererek bağışıklık sistemi uyarıcı etkiler gösterir. Soğuk algınlığı ve grip tedavisinde antiviral ve antibakteriyel olarak kullanılır. Geleneksel olarak boğaz enfeksiyonları ve yaralar için kullanılmıştır, modern araştırmalar bağışıklık destekleyici ve yara iyileştirici özelliklerini ortaya koymuştur. Türkiye'deki aktarlarda yaygın olarak satılan kuşburnu, çoğunlukla Rosa canina türüne aittir ve idrar yolu enfeksiyonu şikayetiyle başvuran kişilere aktarlar tarafından sıklıkla önerilmektedir. Rosa canina (kuşburnu), Rosaceae familyasına ait ve Türkiye’de yaygın bulunan bir türdür. Kuşburnu; C vitamini, tanen ve flavonoidler içeriği sayesinde antioksidan, antiinflamatuar, antiobezite etkiler gösterir. Soğuk algınlığı, grip, gastrointestinal rahatsızlıklar, diyabet ve idrar yolu enfeksiyonlarında marmelat veya çay formunda tüketilmektedir. Bilimsel çalışmalar osteoartrit ve romatoid artrit tedavisindeki faydalarını desteklemektedir. Bu projede, aktarlardan temin edilecek Rosa, Echinacea ve Helichrysum cinslerine ait droglarda biyolojik aktivite çalışmaları gerçekleştirilecektir. Ekstre hazırlama aşamalarında Rosa sp. için dekoksiyon, Echinacea sp. ve Helichrysum sp. türleri için infüzyon yöntemleri kullanılacak, ayrıca tüm türlerde maserasyon yöntemiyle etanol ekstraksiyonu gerçekleştirilecektir. Antioksidan aktivite tayininde DPPH• serbest radikal süpürme testi kullanılacak, biyolojik aktiviteler spektrofotometrik yöntemlerle değerlendirilecektir. Toplam fenol miktar tayini, Folin-Ciocalteu reaktifi (FCR) ile belirlenecektir. Antimikrobiyal aktiviteler ise Agar difüzyon ve sıvı mikrodilüsyon yöntemleri ile belirlenecektir. Sonuç olarak, bu analizler sayesinde aktarlarda satılan bitkilerin etkinlik analizleri yapılacak, idrar yolu enfeksiyonlarına karşı ne kadar etkili oldukları belirlenecek ve bilimsel alana katkı sağlanacaktır.