Akademik Veri Yönetim Sistemi
Diken İ. H., Yanardağ M. (Yürütücü)
TÜBİTAK Projesi, 2019 - 2021
Bu arastırmanın amacı, Saglık, Yetiyitimi ve Islevselligin Uluslararası Sınıflandırma Sistemi, Çocuk ve Gençlik Versiyonu (ICF-CY) sistemini kullanarak engelli saglık kurulu raporu olan ve habilitasyon ve özel egitim hizmetlerinden yararlanan çocukların bireysel egitim programlarının (BEP) niteligini degerlendirmek ve daha yüksek nitelige sahip BEP?lerin gelistirilmesini desteklemektir. Bu amaçla 4-6 yas grubunda, engelli saglık kurulu raporu olan 300 çocugun bireysel egitim programları, ICF-CY sınıflandırma sistemi temel alınarak kodlanmıs ve çıkarımsal içerik analizi yöntemiyle analiz edilmistir. Ikinci asamada ICF- CY egitiminin BEP gelistirmede niteligi arttırıcı etkisi degerlendirilmistir. Ilk asamada BEP?leri gelistiren ve 16 saatlik ICF-CY egitimi almaya gönüllü olan uzmanlar deney ve kontrol grubuna seçkisiz olarak atanmıstır. ICF-CY egitimi öncesi ve sonrası hazırlanan BEP?lerin niteligi ilk asamadaki yöntemle analiz edilerek karsılastırılmıs ve egitiminin BEP?lerin niteligini gelistirmede etkisi saptanmıstır. Projenin son asamasında, ICF-CY egitiminin BEP gelistirmede yararlılıgına iliskin katılımcıların görüsleri nitel veri toplama yöntemlerinden odak grup görüsmeleri yapılarak elde edilmistir. Arastırma sonuçları; BEP?lerin agırlıklı olarak müdahaleye (hedeflere) odaklanıldıgı (% 82.5), degerlendirmeyle ilgili verilerin (% 17.5) yetersiz oldugu, degerlendirme-müdahale iliski uyumunda sorunlar oldugu tespit edilmistir. BEP?lerin müdahale bölümünde yer alan hedeflerin % 51?inin ICF-CY?nin aktivite ve katılım bölümüyle iliskili oldugu, % 45?inin ise ICF-CY?nin vücut islevleri bölümüyle iliskili oldugu tespit edilmistir. ICF-CY?nin çevresel faktörlerle iliskili birimlerin, analiz edilen BEP?lerde (degerlendirme bölümünde % 0, müdahale bölümünde % 2) neredeyse hiç yer almadıgı belirlenmistir. 16 saatlik ICF-CY egitimine katılan deney grubundaki uzmanların egitime katılmayan kontrol grubundaki uzmanlara göre ICF-CY?in tüm alanlarına (vücut islevi, aktivite ve katılım, çevresel faktörler) BEP?lerde istatistiksel olarak anlamlı düzeyde daha fazla yer verildigi tespit edilmistir. BEP hazırlama ve özel gereksinimi olan çocuklara özel egitim ve habilitasyon hizmetlerinin sunumu asamalarında yasanılan sorunlara, ICF-CY sınıflandırma sisteminin çözüm sunacak potansiyele sahip oldugunu ve bu hizmetler için Türkiye?de bir paradigma degisimi saglayabilecegi ICF egitimine katılan deney grubundaki katılımcılar tarafından betimlenmistir. AR-GE niteliginde olan bu proje gibi yeni projelere ve ICF?in Türkiye?de etkili kullanımına iliskin ulusal düzeyde bir yol haritası olusturacak ICF eylem planına ihtiyaç duyulmaktadır.