Arslan R. (Yürütücü), Bektaş Türkmen N., Akyıl E., Nemutlu Samur D.
Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje, 2022 - 2023
Protokateşik asit (PCA, 3,4-dihidroksibenzoik asit), Olea europaea, Hibiscus sabdariffa, Eucommia ulmoides, Citrus microcarpa Bunge, ve Vitis vinifera gibi birçok bitkide bulunan fenolik bir bileşiktir. PCA, nörodejeneratif hastalıkların ilerlemesini inhibe etme potansiyeli olan ve çok umut verici özelliklere sahiptir. Yapılan çalışmalar, nöroinflamasyonun depresyon patofizyolojisinde önemli bir rol oynadığını ortaya koymaktadır. Hem depresyonlu hastalarda hem de hayvan çalışmalarında nöroinflamasyonun proinflamatuvar sitokinlerin (IL-1β, IL-6 ve TNF-α) salımı ve nükleer faktör-kappaB (NF-κB) aktivasyonu ile karakterize olduğu gösterilmiştir. LPS, hayvanlarda sistemik inflamasyonu indüklemek ve yorgunluk, bilişsel bozukluk, sınırlı fiziksel aktivite gibi depresyon-benzeri semptomlar sergileyen LPS-ile indüklenen hastalık modeli oluşturmak için sıklıkla kullanılan glikolipid yapıdaki bir maddedir. Bu çalışmada, PCA içeren nano yapılı lipit taşıyıcı (NLC) sistemin LPS ile indüklenen hastalık davranışı üzerindeki etkileri anksiyete, depresyon ve lokomotor aktiviteyi ölçen davranış testleri ile değerlendirilecektir. NLC-PCA aydınlık/karanlık testi ve delikli tahta testi ile değerlendirilen LPS kaynaklı kaygıyı ve kuyruk süspansiyon testi ile değerlendirilen LPS kaynaklı depresyonu iyileştirdiği belirlendi. Beyin dokusunda TNF-α, IL-1β ve IL-6 seviyelerini önemli ölçüde inhibe etti. Sonuç olarak NLC-PCA uygulaması, nöroinflamasyonu önemli ölçüde azalttı. Bu verilere dayanarak NLC-PCA, anksiyete gibi nöropsikiyatrik bozuklukların tedavisi için alternatif bir terapi seçeneği olarak sunulabilir.