Dijital Dönüşüm Sürecinde Mesleki ve Teknik Eğitim: Özel Eskişehir Organize Sanayi Bölgesi Mesleki ve Teknik Lise Projesi Örneği


Aktaş M. T. (Yürütücü)

Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje, 2023 - 2023

  • Proje Türü: Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje
  • Başlama Tarihi: Mayıs 2023
  • Bitiş Tarihi: Kasım 2023

Proje Özeti

Sanayi 4.0 iş ortamının dijitalleşmesini sağlayan bağlantılı teknolojik ilerlemeyi tanımlamak için kullanılmaktadır. Literatürdeki çalışmaların öne sürdüğü gibi gelecekte çok daha karmaşık teknolojilerle, esnek ve dijital üretim sistemlerine dönüşüm mesleki beceri ve eğitimlere daha fazla odaklanma ihtiyacını ön plana çıkarmıştır (Madsen ve diğ. 2016).

Son yıllarda, Sanayi 4.0, elektronik ve bilgi teknolojisi kullanan endüstriyel üretimin ve diğer ekonomik sektörlerin rekabet gücünü artırmada referans çerçeve olarak görülmektedir(Jiménez vd., 2022).

 

Yapay zekâ, robotik ve otomasyon gibi dijital teknolojilerin yükselişi; Sanayi 4.0 dönüşümünü hazırlayan önemli gelişmeler arasında sayılmaktadır. Sanayi 4.0’ın çalışanlarının sahip olması gereken yetkinlikleri de değiştireceği, yeni üretim teknolojilerini etkin biçimde yönetmek ve entegre olmuş dünyada kârlarını artırmak için şirketlerin daha yetkin bir işgücüne ihtiyaç duyacakları beklenmektedir (TÜSİAD-BCG, 2016:46). Mesleki eğitimin Sanayi 4.0’ın devrim niteliğindeki değişimleriyle bağlantılı ve uyumlu olduğu ifade edilmektedir. Gelecekteki karmaşık üretim tesislerinde çok daha fazla mesleki beceriye gereksinim duyulacağı öne sürülmektedir. Bu çerçevede mesleki ve teknik eğitime dahil olmuş öğrencileri Sanayi 4.0'ın zorluklarıyla başa çıkabilecek yetkinliklerle donatmak gerekir (Gebhardt ve diğerleri 2015; Pfeifer 2015). Mesleki eğitim mesleklere ve yeterliliklere göre eğitimdir. Sektöre ara eleman yetiştirmek amacıyla açılan mesleki ve teknik eğitim kurumları, sektörde zaman içinde ortaya çıkan gelişme ve değişimlerin yarattığı ara eleman ihtiyacını karşılamak üzere fonksiyonlarını güncellemek zorundadır. Sektörün ihtiyaçları göz önünde bulundurularak derslerin içeriklerinin güncellenmesi ve yeni ders veya programların açılması bu ihtiyacın karşılanması açısından önemlidir (Kaysi vd., 2017:25). Bu kapsamda sektör için son derece önemli olan husus okullar ve kolejlerdeki programların sektörün ihtiyaçlarını karşılayabilecek nitelikte ve içerikte olmasıdır. Bu nedenle, eğitim-öğretim programlarının sürekli iyileştirilerek dinamik bir yapıya kavuşturulması gerekmektedir (Özyılmaz, 2013:222). Bu sayede meslek okulları ve sektör arasında işbirliği kurulabilir. Mesleki eğitimde başarı, mesleki eğitimcilerin, işverenlerin, yöneticilerin ve diğer eğitimcilerle işbirliğine istekli (Görmüş ve Bektaş, 2002) ve açık olmalarıyla yakından ilişkilidir. Bu çalışma ilk olarak Eskişehir’in Sanayi 4.0’ın neresinde yer aldığını, işverenlerin Sanayi 4.0’a bakışını ele almaktadır. Çalışmanın odaklandığı temel araştırma konusu ise dijital endüstriyel dönüşümle birlikte ara insan gücünden beklenen niteliklerin neler olduğunu saptamaktır. Bu çerçevede söz konusu araştırma sorularıyla ilişkili derinlemesine bilgi edinmeyi mümkün kılan nitel veri analizi yaklaşımlarından içerik analizi kullanılacaktır. Yürütücü, araştırmacı ve bursiyer etkili iletişim ve işbirliği içinde olacaklardır.