Akademik Veri Yönetim Sistemi
Eraslan Çapan B. (Yürütücü)
Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje, 2020 - 2022
Bu projede engelli kardeşe sahip olan çocukların davranış sorunlarının çözümlenmesinde Deneyimsel Oyun Terapisinin etkisi incelenecektir. Ailede engelli çocuğun olması ebeveynler kadar çocukları da etkilemektedir. Konu ile ilgili alan yazında sıklıkla engelli çocuk ve diğer aile bireyleri arasındaki ilişkiler ön plana çıksa da ailedeki engelli olmayan çocuklara yeteri kadar değinilmediği bu çocukların psikolojik sorunlarının anlaşılıp sağaltılmasına yönelik araştırma göze çarpmamaktadır. Aile sisteminde her çocuk sağlıklı bir gelişim dönemi geçirme hakkına sahiptir. Bununla birlikte aileye engelli bir çocuğun gelmesiyle birlikte ebeveynler enerji ve dikkatlerinin büyük çoğunluğunu bu çocuğa ayırırken normal gelişim gösteren diğer çocuklar ise hakkettikleri ilgiyi yeterince alamamaktadırlar. Engelli çocukların aile ilgisini ve enerjisini tüketmesinden dolayı normal gelişim gösteren çocuklar ebeveynlerinin yeterince ilgisini ve enerjisini alamamakta adeta aile içinde gözardı edilmektedirler. Ayrıca bu çocukların engelli kardeşi kabullenememe, kardeşi ile farklı paylaşımlarda bulunabilme özlemi duyma, ebeveynlerinin ilgisinden mahrum kalma ve yalnızlık duygusu gibi nedenlerle, yaşayamadıkları, eksik kalan yaşantıları olduğunu düşünebilmektedirler. Bir taraftan bu çocuklar kısıtlı dünyaları içinde kendi gelişimlerini kendi olanaklarıyla sağlamaya çalışırken bir taraftan da kardeşlerinin bakımında da sorumluluk alarak ikincil bir ebeveyn rolünü üstlenerek yaşamları kısıtlanmaktadır (Aykara, 2015). Konu ile ilgili araştırmalarda engelli bir kardeşe sahip olmak bu çocukların duygusal ve sosyal gelişimini olumsuz yönde etkilemekte ve bu çocukların yaygın şekilde depresyon ve uyum sorunları yaşadıkları görülmektedir. Engelli kardeşe sahip olan kız çocuklarının diğer çocuklara göre daha fazla saldırgan davranış sergiledikleri ve depresyona girdikleri, erkek çocukların ise daha depresif ve okulla ilgili problemlerinin olduğu tespit edilmiştir (Primoğlu, 1996). Yine bu çocukların kardeşlerini kendilerine yük olarak gördükleri, utangaçlık suçluluk ve eksiklik duygularını daha fazla yaşadıkları bir çok araştırmada gösterilmektedir (McHale ve Gamble, 1987; Nixon ve Cummings, 1999). Sonuç olarak engelli kardeşle yaşayan diğer çocukların ebeveyn ilgisinden mahrum kalmasına, kardeşlerinin bakımında rol yüklenmesine bu durumun ise bu çocukların çocukluklarını yaşayamadan gelişim döneminde takılı kalmasına ve bu durumun onların fiziksel ve psikolojik sağlıklarında hasarlara yol açmasına yol açmaktadır (Aykara, 2015). Normal gelişim gösteremeyen bu tür çocukların tıkanma yaşanan normal gelişim süreçlerinin devam ettirilmesi ve psikolojik sağlığı yerinde yetişkinler olabilmeleri için oyun terapilerinden yararlanılmaktadır.
Bu çalışmanın amacı, psikolojik danışman adaylarına verilen Deneyimsel Oyun Terapisi Eğitiminin psikolojik danışman adaylarının çocuklara yönelik empatik düzeylerine etkisi ve oyun terapisi konusundaki yeterliklerine ilişkin algıları incelenecektir. Bu kapsamda psikolojik danışman adaylarına kuramsal olarak Deneyimsel Oyun Terapisi Eğitimi verildikten sonra yardımcı terapist olarak engelli kardeşi olan çocuklarla yapılan oyun terapisine katılmaları sağlanarak kuramsal ve uygulamalı eğitimin psikolojik danışman adaylarının çocuklara yönelik empatik düzeyleri etkisi ve oyun terapisi konusundaki yeterliklerine ilişkin algıları incelenecektir.