Akademik Veri Yönetim Sistemi
Eraslan Çapan B. (Yürütücü)
Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje, 2021 - 2023
Teknoloji alanındaki hızlı değişim ve gelişimle birlikte toplumun her kesiminden her yaştaki birey internet ve cep telefonu gibi araçlara
kolaylıkla ulaşabilmektedir. Bu araçlar hayatın vazgeçilmez bir parçası haline gelmeye başlamıştır. Bu önemli yenilikler, insanların
etkileşimini değiştirerek bir taraftan bireylerin gelişmesine izin verirken bir taraftan da bazı sorunların ortaya çıkmasına zemin hazırlamıştır.
Bu sorunlardan birisi de zorbalık davranışının teknolojik araçlarla birlikte yeni bir boyut kazanmasıyla ortaya çıkan siber zorbalıktır. Siber
zorbalıkla ilgili bugüne kadar yapılan çalışmalar genel anlamda kuramsal bir temele dayandırılmamaktadır ve bu durum siber zorbalık
eyleminin analiz edilmesine engel olabilmektedir (Togunağa, 2010). Alanyazındaki bu boşluk düşünüldüğünde araştırmamızın temel amacı
ergenlerde sosyal bilişsel kuram çerçevesinde siber zorbalık davranışlarının açıklanması, bu bağlamda sosyal beceri ve ahlaki çözülme
davranışlarının rolünün araştırılmasıdır.
Bu bağlamda araştırmada, ergenlerin sosyal beceri düzeyleri ve ahlaki çözülme düzeyleri ile zorba, mağdur ve gözlemci rollerinde siber
zorbalık düzeyleri arasındaki ilişkiyi ortaya koymaktır. Araştırma, 2020-2021 Eğitim-Öğretim yılında Konya ilinde bulunan Fen, Anadolu,
Sosyal Bilimler, Meslek, Sağlık ve Spor liselerinde öğrenim gören 100.043 öğrenciden seçkisiz (random) küme örnekleme yöntemi ile
seçilecek öğrencilerden oluşacaktır. Çalışmada verilerin toplanmasında Kişisel Bilgi Formu, Günlük Yaşam ve Elektronik Ortam İletişim
Becerileri Ölçeği, Kolektif Ahlaki Çözülme Ölçeği, Siber Zorbalık Ölçeği, Yarı Yapılandırılmış Görüşme Formu kullanılacaktır. Araştırmada
ergenlerin sosyal beceri düzeylerinin siber zorbalığı yordamasında ahlaki çözülme düzeyinin aracılığının olabileceği hipotetik modelinin
incelenmesinde yapısal eşitlik modeli kullanılacaktır. Aynı zamanda araştırmanın nitel boyutunda ergenlerin çevrimiçi ortamda zorbalık
sürecine hangi roller (zorba, mağdur ve gözlemci) kapsamında katıldıkları, zorbalık sürecinde neler hissettikleri ve neler yaptıkları, ortaya
koydukları davranışları hangi duygular içerisinde gerçekleştirdikleri ortaya konulacaktır. Elde edilen veriler sayesinde ergenlerin zorba,
mağdur ve gözlemci rollerinde siber zorbalık davranışları hakkında bilgi edinilmiş olacaktır. Araştırmada aynı zamanda sosyal beceri ve ahlaki
çözülme düzeylerinin siber zorbalık davranışlarını nasıl yordadığı sorusu cevap bulacaktır.