Yeni 1,3,4-tiyadiazol türevlerinin sentezi, antikanser aktivite ve mekanizma yolaklarının araştırılması


Yurttaş L. (Yürütücü), Kar F., Evren A. E., Kar E., Meriç N., Tutuş B., et al.

Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje, BAP Araştırma Projesi, 2025 - 2027

  • Proje Türü: Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje
  • Destek Programı: BAP Araştırma Projesi
  • Başlama Tarihi: Mayıs 2025
  • Bitiş Tarihi: Mayıs 2027

Proje Özeti

Tiyadiazol halkası yapısındaki bir kükürt ve iki azot atomu sebebiyle lipofilik ve mezoiyonik özellik göstermekte ve böylelikle hücresel membranlardan daha rahat geçebilmektedir. Stabil yapıda ve kimyasal reaksiyonlara dayanıklı olmasının yanında sentetik olarak kolay elde edilebilirliği medisinal kimyacılar tarafından tercih edilme sebeplerinden olmuştur. Tiyadiazol halkası çeşitli ilaç moleküllerinin yapısında bulunur, ayrıca türevlerinin çok çeşitli biyolojik etkiler gösterdiği rapor edilmiştir. Özellikle izomerlerinden 1,3,4-tiyadiazol türevlerinde başta antikanser etkinlik olmak üzere birçok aktivite belirlenmiştir. Türevlerinden 2-amino-1,3,4-tiyadiazol antikanser aktivitesiyle çok eskiden beri bilinen bir yapı olup, yeni kemoterapik ajan keşif çalışmalarında kullanılmaktadır. Bu projede fenol türevlerinden fenoksi asetik asit/propiyonik asit türevleri elde edilecek, onların tiyosemikarbazit ve POCl3 ile reaksiyonuyla 2-aminotiyadiazoller sentezlenecektir. Amino grubu asetillenerek elde edilen ara ürünler son basamakta çeşitli merkapto heterosikliklerle reaksiyona sokularak sonuç ürünler kazanılacak ve sonuç bileşiklerinin yapıları spektroskopik yöntemlerle doğrulanacaktır. Bileşiklerin antikanser aktivite çalışmaları U87 (glioblastoma), PANC-1 (pankreas adenokarsinom), K562 (kronik miyeloid lösemi) ve HEK (embriyonik böbrek hücresi) hücre hatları üzerinde gerçekleştirilecektir. Çalışmalar sitotoksisite, akım sitometri ile apoptoz tayini, apoptotik hücrenin hücre döngüsünün belirlenmesi şeklinde gerçekleştirilecektir. Ayrıca hücre yüzey belirteçleri tayini ile kanserle ilişkili belirteçlerin ekspresyon düzeyleri akım sitometrisi (flow cytometry) ile değerlendirilecek; gerçek zamanlı PCR ve western blot yöntemleriyle modülatör genin ve protein ekspresyon düzeylerinin semikantitatif analizleri yapılacaktır. En aktif türevler üzerinde ilgili protein ve gen üzerinden moleküler docking ve moleküler dinamik simülasyonu çalışmaları ile de in silico çalışmalar gerçekleştirilecektir.