Akademik Veri Yönetim Sistemi
Gülcan Z., Köse Y. B. (Yürütücü), Mutlu B. N., Osmaniye D., Tunç F.
Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje, BAP Diğer, 2025 - 2028
Thymelaeaceae familyasına ait Thymelaea Mill. cinsinin Dünya’da 35, Türkiye’de 1’i endemik olmak üzere, 7 tür ve 8 taksonu bulunmaktadır. Thymelaea türleri geleneksel tıpta yara iyileştirici, anti-inflamatuar, antioksidan ve antimikrobiyal etkileri nedeniyle kullanılmaktadır.
Bu projede Türkiye’de doğal olarak yayılış gösteren T. aucheri, T. cilicica, T. gussonei, T. hirsuta, T. mesopotamica, T. passerina, T. tartonraria var. angustifolia, T. tartonraria var. linerifolia taksonlarının anatomik, morfolojik, moleküler taksonomik özelliklerinin yanında fitokimyasal yapıları ortaya konulacak ve biyolojik aktiviteleri belirlenecektir.
Morfolojik çalışmalar için habitatlarından toplanan örnekler detaylı biçimde betimlenecektir. Anatomik çalışmalar için bitkilerin çeşitli organlarından alınacak kesitler ışık mikroskopu ile incelenecek ve fotoğraflanacaktır. Bitkilerin toprak üstü kısımlarından, Clevenger apareyi yardımıyla 3 saat boyunca gerçekleştirilecek su distilasyonu işlemi ile, uçucu yağ elde edilecek ve elde edilen uçucu yağ eş zamanlı olarak GC ve GC/MS sistemi ile analiz edilecektir. Bitkilere ait oda sıcaklığında kurutulmuş toprak üstü kısımlar öğütücü yardımıyla toz haline getirilecek, 24 saat boyunca oda sıcaklığında %70’lik Etil Alkol ve etil asetat çözücüleri ile çalkalayıcıda bekletilecektir. Bu süre sonunda süzülecek ve işlem 2 defa daha tekrar edilecektir. İkinci günün sonunda elde edilen süzüntüler birleştirilecek ve rotavaporda 40°C'de vakum altında çözücü tamamen uzaklaşana kadar buharlaştırılacak ve ekstreler elde edilecektir. Bitkisel ekstrelerin sekonder metabolit profillerinin belirlenmesi amacıyla LC-MS (Likit Kromatografi-Kütle Spektrometresi) analizi yapılacaktır. 8 taksonun farklı çözücülerle hazırlanmış ekstrelerinin antibakteriyel ve antikandidal aktivitelerinin belirlenmesi amacıyla “Sıvı Mikrodilüsyon Metodu” kullanılacaktır. Ayrıca bitkilerin moleküler genetik özellikleri dizi analizi ile ortaya konacak ve bu veri bitkilerin arasındaki filogenetik ilişkilerin çözümlenmesinde kullanılacaktır. Ayrıca her iki türün ekstrelerinin sitotoksik etkileri A549 (İnsan akciğer kanser hücre hattı) ve NIH3T3 (fare embriyonik fibroblast hücre hattı) hücreleri üzerinde incelenecektir.