Akademik Veri Yönetim Sistemi
Er A. C. (Yürütücü), Önder Er Ç., Zorkun Çağlayan N. H.
Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje, 2023 - 2024
Seramik sanatı ve teknolojisinde renk veren oksitler, sırların ve çamurların renklendirilmesinde kullanılmaktadır. Bu proje yüksek derece 1200-1260 0C sıcaklık aralıklarında gelişebilen, insan sağlığına ve kullanım kaplarına uygun olarak geliştirilmiş, erişilebilir düzeydeki ticari şeffaf sırların renklendirilmesi, geliştirilmesi ve üretilmesi, süreçlerini kapsamaktadır. Proje kapsamında bünye olarak, 1260 derece pişirime uygun, 4 farklı çamur kullanılacaktır. Bunlar: porselen çamuru şamotlu çamur, kırmızı ve beyaz pişme rengine sahip taş bünye denilen “stoneware” çamurlar olarak belirlenmiştir. Bu çamurlar seramik sanatında sıklıkla tercih edilen çamurlardır. Bu çamur türlerinin seçilmesinde de kolay erişilebilir olmaları göz önünde bulundurulmuştur. Çalışmanın yöntemi, belirlenen oksitlerin, ticari şeffaf sıra belirli oranlarda eklenerek gerçekleştirilmesine dayanan deneme yöntemidir. Çalışma kapsamında renk verici oksitlerden Bakır Oksit, Demir oksit, Mangan Oksit, Krom Oksit, Kobalt Oksit, Nikel Oksit, Selenyum ve Bizmut Oksit seçilmiştir. Bu oksitler seramik sanatında en yaygın olarak kullanılan ve erişilmesi kolay olan oksitlerdir. Uygulamalarda, Her bir oksidin %1, %2, %3,- %5, %7 oranlarında katkılarıyla ticari şeffaf sır renklendirilmiş, öğütülmüş ve dört farklı çamurla şekillendirilmiş bisküvi pişirimi yapılmış çay kaplarına uygulanacaktır. Proje süresi olarak altı ay öngörülmüştür. Proje dört temel aşamada gerçekleşecektir. Birinci aşamada sırların uygulanacağı çay kaplarının şekillendirilmesi, ikinci aşamada deneme sırlarının tartılıp, öğütülüp uygulanması, üçüncü aşamada denemelerin pişirilmesi ve son olarak değerlendirme aşamasıdır. Elektrikli ve odun yakıtlı fırın pişirimi için her bir sır denemesi ile iki adet uygulama yapılacaktır Birinci grup çay kaplarına uygulanan sır denemeleri elektrikli fırında 1240 0C de pişirilecektir. İkinci grup çay kaplarına uygulanan denemelere anagama pişirimi yapılacaktır. Anagama pişirimde yakıt olarak çam odunu kullanılacaktır. Fırının yanma süresince fırın içindeki çam külünün sırlı yüzeylerde renk değişimine sebep olması beklenmektedir. Aynı zamanda odun yakıtlı pişirim bir redüksiyon pişirimi olup, redüksiyonun sırda değişimlere sebep olması beklenmektedir. Renk verici oksitler redüksiyon ortamda renk değişimine uğrarlar. Kül etkisi ve redüksiyon etkisi altında elde edilen denemeler, elektrikli fırında pişirilen denemelerle karşılaştırılarak rapor altına alınacaktır. Proje sonunda ulaşılacak sonuçların, sır teknolojisinin gelişimine katkı sağlayacağı gibi, yapılacak yayınlarla akademik ve sanatsal çalışmaların sayısının artmasına da katkı sağlayacağı düşünülmektedir.