Teknoloji ve Dostluk: Dijital Çağda İnsan İlişkilerinin Felsefi Sorgulaması


Creative Commons License

Yıldız N. (Yürütücü), Oral E.

Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje, BAP Araştırma Projesi, 2025 - 2025

  • Proje Türü: Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje
  • Destek Programı: BAP Araştırma Projesi
  • Başlama Tarihi: Nisan 2025
  • Bitiş Tarihi: Kasım 2025

Proje Özeti

Teknolojinin insan ilişkilerine etkisi hem felsefede hem de psikoloji ve sosyoloji gibi sosyal bilimlerde uzun süredir tartışılmaktadır. Felsefe tarihinde başta Aristoteles olmak üzere birçok düşünür, dostluğun insan yaşamındaki rolünü irdelemiştir. Günümüzde ise bu kavramın sosyal medya ve teknolojik gelişmeler etkisiyle dönüşüme uğradığından söz edersek, buna kimse itiraz etmeyecektir. Sosyal medya, yapay zekâ ve dijital iletişim araçları, insanlar arası ilişkileri ve dostluk kavramını nasıl değiştirmektedir? Bu proje, teknolojinin dostluk başta olmak üzere insan ilişkileri üzerindeki etkisini, felsefi bir bakış açısıyla incelemiştir. Çalışmada öncelikle felsefe tarihinde dostluğun nasıl incelendiği üzerinde durulmuş, daha sonra ise günümüz toplumunun teknoloji ile ilişkisinin ve bu ilişkinin dostluk kavramına yansımasının felsefi bir analizi gerçekleştirilmiştir. Ayrıca, konuya ilişkin önde gelen sinema yapımları (The Banshees of Inisherin (2022), The Social Dilemma (2020), Her (2013) ve The Social Network (2010)) üzerinden dostluğun ne olduğu üzerine sorular sorulmuş ve teknolojinin insan ilişkilerini nasıl yeniden şekillendirdiği incelenmiştir. Bütün bunların ışığında günümüzde dostluk ve insan ilişkileri Heidegger'in “Gelassenheit” ve “sahicilik”, Bernard Stiegler’in pharmakon ve  Byung-Chul Han’ın “şeffaflık toplumu” kavramları gibi teorik çerçevelerle desteklenmiş bir irdelemeye tabi tutulmuştur.