Akademik Veri Yönetim Sistemi
Yeşilay S. (Yürütücü), Çakı M.
Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje, 2015 - 2016
Yaşadığımız yüzyılda giderek artan insan nüfusu, endüstriyel üretimdeki ivmelenme ve teknolojideki değişim sonucunda
kullanılan malzeme çeşitli ve sayısı artmış dolayısıyla da atık miktarında kayda değer bir yükselme meydana gelmiştir.
Doğal kaynakların doğru şekilde kullanılmaması gelecekte bu kaynakların tükenmelerine sebep olacaktır. Bu nedenle
dünyada üreticiler ve ülkeler kaynak israfını önlemek ve enerji tasarrufu elde etmek amacıyla geri kazanımla ilgili
çalışmalara hız vermişlerdir.
Türkiye'de atık malzemelerin değerlendirilmesinde zorluklar yaşanmaktadır. Bunun sonucu olarak kaynakların kullanımında
çok büyük ekonomik kayıplar olmaktadır.
Mermer teknolojisi ülkemizde oldukça fazla gelişmiştir. Genellikle dekorasyon ve koruma amaçlı inşaat sektöründe
kullanılan mermer yapısında bulunan CaCO 3 miktarının fazla olmasından dolayı bağlayıcı özelliği yüksektir. Bu
özelliğinden dolayı mermer tozu atıkları çeşitli amaçlar için kullanılabilir. Mermer ocaklarından çıkarılan mermer
bloklarının yaklaşık % 50'ye yakın bir oranı atık malzeme olarak açığa çıkmaktadır. Mermer fabrikalarından üretim atığı
olarak çıkan toz atıklar genellikle değerlendirilememekte, üstelik çevre kirliliği açısından da sorunlar yaratmaktadır.
Mermer toz atıklarının değerlendirilmesine yönelik olarak uygulamaya sokulabilecek alternatifler, mermer fabrika
işletmecilerine ve ülke ekonomisine kazançlar sağlayabileceği gibi, bu fabrikaların çevre kirletici özelliğini de önemli
ölçüde azaltacaktır. Ülkemizde yıl bazında hayli yüksek miktarda mermer blok işlendiği düşünülürse, bir o kadar da mermer
tozunun değerlendirilmeden atıldığı söylenebilir. Böyle bir potansiyeli sanayide değerlendirmek ulusal ekonomiye önemli
kazanımlar sağlayacaktır. Literatür bilgilerinde ve dünyadaki bazı uygulamalarda gerek mermer tozlarının gerekse mermer
toz atıklarının seramik, çimento, boya, cam, yapı malzemesi gibi birçok sektörde değerlendirilebileceği görülmektedir.
Bu çalışmada yurdumuzun hemen her bölgesinde bol bulunan yeraltı zenginlikleri arasında yer alan mermerlerin, mermer
ocakları ve işleme tesislerinden çıkan ve çevre kirliliğine neden olan atıklarının stoneware sır reçetelerinde alternatif
hammadde olarak kullanılabilirliği araştırılacaktır.
Ülkemizde ve dünya genelinde seramik endüstirsi giderek büyümektedir. Bu büyüme beraberinde maliyeti düşürerek kaliteli
üretim yapmak anlamında rekabeti de getirmektedir. Dolayısıyla seramik sektöründe ekonomik açıdan büyük kazançlar
sağlayan atıkların değerlendirilmesi ile ilgili çalışmalar da ivme kazanmıştır.
Gerçeleştirilmesi planlanan proje kapsamında çevresel korunum ve çevre bilincinin bütün disiplinler açısından önemi
düşünülerek, mermer atıklarının seramik sektöründe kullanılabilirliğinin araştırılması ve bu sayede geri dönüşüm
mekanizmaları oluşturma açısından ülkemize katkı sağlanması bu projenin ana konusunu oluşturmaktadır.
Mermer atıklarının özellikle seramik sanayii gibi ülkemizin iyi durumda olduğu sektörlerde kullanılarak üretim
maliyetlerinin aşağı çekilmesi, dolayısıyla ülke ekonomisine katkı sağlanması son derece önemlidir. Ayrıca, büyük oranda
mermer üretimi yapan bölgelerde sağlıklı ve göze daha hoş gözüken bir çevre sağlanmasına da katkı yapılması
amaçlanmaktadır.