Akademik Veri Yönetim Sistemi
AKRA Kültür Sanat ve Edebiyat Dergisi, cilt.8, sa.22, ss.171-194, 2020 (Hakemli Dergi)
Dünya ve insanlık tarihinin varoluşundan beri büyük önem arz eden su, ilk uygarlıkların ortaya çıkmasının ve insanlığın yerleşik hayata geçişinin temelini oluşturmaktadır. Ayrıca uygarlıkların varlığının ve yok oluşunun temelini oluşturduğundan insanlar ilk çağlardan beri suyu kaplarda saklama ve taşıma gereksinimi duymuşlardır. Çağlar boyunca uygarlıkların gelişimine katkı sağlayan ve insanlığın ilk buluşlarından biri olan; günlük ihtiyaçlarını karşılamak için birçok seramik kap üretilmiştir. Toprak, su ve ateş ile yapılan kaplardan biri de su kaplarıdır. İlk su kapları taşıma, saklama ve depolama ihtiyacından dolayı çömlekçi ürünlerinden üretilerek tarih boyunca biçim ve işlevlerle günlük hayatta yerini almıştır. Su kapları başlangıçta sade ve yalın bir şekilde üretilirken çeşitli dönemlerden geçerek gerek form gerek süsleme açısından gelişme göstermiştir. Anadolu’ da kurulan Türk Devletleri arasında çok ulusluluğun ve kültürlülüğün sentezi olarak en önemlisi sayılan Anadolu Selçuklulardır. Anadolu Selçuklu döneminde su kapları sadece suyun saklanması ve taşınması için değil aynı zamanda farklı toplumların zengin kültürlerini yansıtan özgün kapların üretimi içinde yapılmıştır. Ulusal bir kimlik kazanan Anadolu Selçuklu Dönemi’nin seramik sanatında kullanılan dekor tekniklerinin bir çoğu su kaplarında da kullanılmıştır. Bu makalede; Anadolu Selçuklu Dönemi’ne ilişkin su kaplarının araştırılıp incelenmesi sonucunda elde edilen veriler ile su kaplarının yapısı ve bu su kaplarında uygulanan dekor teknikleri incelenmiştir.
Water, which has been of great importance since the existence of the world and
human history, forms the basis of the emergence of the first civilizations and the transition of
humanity to settled life. In addition, since the basis of the existence and extinction of
civilizations, people have had the need to store and carry water in pots since ancient times.Contributing to the development of civilizations through the ages and being one of the first
inventions of humanity; Many ceramic pots have been produced to meet their daily needs. One
of the pots made with earth, water and fire is waterpots. The first waterpots were produced from
potter products due to the need for transportation, storage and storage, and took their place in
daily life with their forms and functions throughout history. While the waterpots were initially
produced in a plain and simple manner, they developed in terms of form and decoration through
various periods. Among the Turkish States established in Anatolia, the Anatolian Seljuks are
considered the most important as the synthesis of multinationality and culture. During the
Anatolian Seljuk period, waterpots were made not only for the storage and transportation of
water, but also for the production of original pots reflecting the rich cultures of different
societies. Many of the decoration techniques used in the ceramic art of the Anatolian Seljuk
Period, which gained a national identity, were also used in waterpots. In this article; The data
obtained as a result of the research and examination of the waterpots related to the Anatolian
Seljuk Period and the structure of the waterpots and the decor techniques applied in these
waterpots were examined.