Muhasebe mesleği ile sürdürülebilirlik raporlaması ilişkisi ve Kazakistan'da bir vaka incelemesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Anadolu Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2024

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: SHARIZAT TELMAN

Danışman: Ergün Kaya

Özet:

İklim değişikliği ile mücadelenin anahtar kavramlarından olan sürdürülebilirlik her alanda güncel bir çalışma alanı olmaktadır. Birleşmiş Milletler örgütü başta olmak üzere pek çok kurum, kuruluş, devlet ve işletmeler sürdürülebilir kalkınmaya geçiş için çeşitli çabalar sarf etmektedir. Belirlenen hedeflere ulaşma çabalarından ve geçiş sürecinin ana araçlarından biri de sürdürülebilirlik raporlamasıdır. Bu araştırmada sürdürülebilir ekonominin uygulanmasında sürdürülebilirlik raporlamasının muhasebe mesleğiyle ilişkisi Kazakistan özelinde ortaya konulmaya çalışılmaktadır.

Yeşil ekonomi olarak da adlandırılan yeni iş ortamında, işletmelerin rekabetçi olabilmesi ve değişen dış ortamda istikrarlı bir konuma sahip olabilmesi için muhasebe uygulamalarının sürece katkısı belirlenmeye çalışılmaktadır. Araştırmanın uygulama bölümünde Kazakistan’da bulunan petrol ve gaz işletmeleri, özellikle Kazmunaygaz İşletmesi sürdürülebilirlik raporları, uluslararası raporlama çerçevelerinden Küresel Raporlama Girişimi (GRI) standartları ile karşılaştırılarak Şirketin sürdürülebilirlik raporlarının GRI standartlarıyla uyumluluğu incelenmiştir. Buna göre işletmenin sürdürülebilirlik raporlarında GRI standartlarına uygun raporlama olduğu tespit edilmiştir. Bununla birlikte Kazakistan'da az sayıda şirketin sürdürülebilir kalkınma konusunda rapor verdiği göz önünde bulundurularak, bu alanda ekonomik yönden gelişmiş ülkelerle karşılaştırıldığında yetersiz olduğu söylenebilir.

Kazakistan'da sürdürülebilir kalkınma ilkelerine bağlı kalan ve bu uygulamaları takip eden şirket sayısı oldukça az olduğu için KazMunayGaz'ın sürdürülebilirlik raporları konusunda yapılan incelemeler sonucunda diğer şirketlere KazMunayGaz'ı örnek alabilecekleri, uygulamanın özendirilmesi, yasal çerçeve ile desteklenmesi ve mevcut uygulamanın iyileştirilmesi yönünde önerilerde bulunulmaktadır.