Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Anadolu Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2024
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Melike Engin
Danışman: Erkan Dinç
Özet:
Bu çalışmada, ilkokul 4. sınıf Fen Bilimleri ders kitabının görsel-metin ilişkisi açısından incelenmesi amaçlanmıştır. Bu araştırma, Marsh ve White'ın (2003) "A Taxonomy of Relationships Between Images and Text" adlı çalışmasında belirlenen taksonomi çerçevesinde yapılmıştır. 4. sınıf Fen Bilimleri ders kitabında, 238 tanesi fotoğraf, 114 tanesi resim/çizim, 20 tanesi diğer görseller, 1 tanesi sembol ve 1 tanesi grafik olmak üzere toplamda 374 adet görsel bulunmaktadır. Genellikle her bir görsel bir veya birden fazla kategoriyle ilişkilendirilmiştir. Fen Bilimleri ders kitabındaki birçok görsel, somutlaştırma işlevine hizmet etmektedir. Somutlaştırma, metinle yakın ilişki gösteren işlevlerden biridir. Ancak, diğer işlevlerin, özellikle de duygu çıkarma, kontrol, düzenleme ve açıklama gibi işlevlerin bu ders materyalinde daha az temsil edildiği görülmektedir. Özellikle dikkat çekme, motivasyon, yerleştirme, perspektif oluşturma, karşılaştırma ve paralellik gibi işlevlerin eksikliği, ders kitaplarının öğrencilerin dikkatini çekme ve kavramsal anlayışlarını derinleştirme potansiyelini sınırlayabilir. Elde edilen sonuçlardan yola çıkılarak şu öneriler sunulmuştur: Ders kitaplarında yer alan görsel-metin ilişkisinin çeşitliliği artırılabilir. Görseller, metinlerle uyumlu bir şekilde yerleştirilebilir ve metnin anlamını desteklemek amacıyla kullanılabilir. Görsel-metin ilişkisinin daha etkili hale getirilebilmesi için interaktif görseller çoğaltılabilir.