Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Anadolu Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2025
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: NİLAY OKUR
Danışman: Mehmet Topal
Özet:
Sultan III. Ahmet (1703-1730) ve I. Mahmud
(1730-1754) dönemlerinde vezaret rütbesine sahip olan Ebubekir Paşa’nın
Kıbrıs’taki valiliği sırasında kurduğu vakıflar çalışmamızın konusunu oluşturmaktadır.
Paşa, Kıbrıs halkının refahı için vakıf icraatlarını başlatarak hizmete sunmuş,
vakıflarının sürekliliğini sağlamak amacıyla gelir kaynakları bağışlamıştır.
Vakfiyelerini detaylı tahlil edebilmek amacıyla ayrı bir bölüm hazırlanmıştır.
Bu bölümde Ebubekir
Paşa’nın Kıbrıs’ta kurduğu vakıf eserleri ve bağışladığı mülkler tanıtılmıştır. Vakıfların hangi amaçlar doğrultusunda tesis edildiği, vakfedilenlerle ilgili
şartlar, vakıf görevlileri ve ücretleri, vakıfların idaresi ve yöneticilerin
sorumlulukları gibi önemli hususlar belirtilmiştir. Ayrıca vakıfları yaşatmak
gayesiyle yapılan harcamaların karşılanması için vakfedilen gayrimenkuller,
vakıf gelirlerinin sarf edildiği yerler, gayrimenkullerin nasıl kullanıldığı
hakkında detaylı bilgiler verilmiştir. Vakıf
kurumlarının yapısı, işleyişi, zaman içindeki değişimi takip edilmiştir.
Çalışmamızda Ebubekir Paşa’nın hayatına da yer verilerek mevcut bilgilere
belgeler ışığında yeni eklemeler yapılmıştır.
Çalışmamızın
sınırı Ebubekir Paşa’nın 1747 yılında Kıbrıs’a vali tayin edilmesiyle başlayıp
İngiliz Dönemine (1878) kadardır. Ancak ihtiyaç halinde çalışmamıza zenginlik
katması açısından bu dönemin dışına da çıkılmıştır. Ebubekir Paşa’nın
vakıflarının istikrarındaki düzensizliklere rağmen gösterilen özen hayratlarını
ayakta tutmuştur. Vakıflarının hizmetleri İngiltere döneminde de devam etmiş,
halkın ve yabancı ziyaretçilerin dahi takdirini kazanmıştır.