Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Anadolu Üniversitesi, İletişim Bilimleri Fakültesi, Gazetecilik Bölümü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2024
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Merve ŞENTÖREGİL
Danışman: Tezcan Özkan Kutlu
Özet:
Hakikat-sonrası kavramı karar verme süreçlerinde olgusal gerçeklerin geri plana itilerek kişisel görüş ve kanaatlerin öncelenmesini ifade etmektedir. Kavram Donald Trump'ı başkanlığa taşıyan 2016 ABD seçimlerinin ardından popülerlik kazanmıştır. Kitleler önünde çekinmeden yalan söylemekle itham edilen ve bu konuda sıkça eleştirilen Trump'ın seçimleri kazanması, toplum nezdinde gerçeklerin değer kaybettiği bir döneme girildiğinin işareti olarak yorumlanmıştır. Yalan habere benzer şekilde son yıllarda giderek büyüyen bir diğer sorun da zorla yerinden edilmedir. Dünya üzerinde zorlayıcı sebeplerle yaşadığı yeri terk etmek zorunda kalan insan sayısı her geçen gün artmaktadır. Bu çalışma dogrula.org, dogrulukpayi.com ve teyit.org platformları üzerinden Türkiye'de göçmenlerle ilgili dolaşıma giren yanlış bilgileri incelemektedir. Çalışmada doğrulama platformlarının göçmenlerle ilgili paylaşımlarına ve bu paylaşımlara gelen okur yorumlarına iki ayrı nitel içerik analizi uygulanmıştır. Sonuçlar yanlış bilgilerin en fazla sosyal medya ortamlarında, internet kullanıcıları, siyasi aktörler ve haberciler aracılığıyla yayıldığını ve bu yanlış bilgilerin yaygın göçmen kalıpyargılarıyla paralellik taşıdığını ortaya koymaktadır. Çalışmada okur yorumlarının analizinden elde edilen bulgular ise okurların hem doğrulama platformlarına hem de göçmenlere yönelik yüksek oranda olumsuz görüşe sahip olduğunu ortaya koymaktadır. Okurların sunulan somut kanıtlara rağmen doğruluk kontrollerinin sonuçlarını reddetmeleri geri tepme etkisinin yanı sıra kişisel kanaatlerin olgusal gerçeklerin önüne geçtiği hakikat-sonrası döneminin özelliklerini yansıtmaktadır.