Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Anadolu Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İKTİSAT, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2023
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: İSMAİL MISIRLIOĞLU
Danışman: Funda Rana Adaçay
Özet:
Devlet tam kamusal mal niteliği taşıyan savunma hizmeti sunarak, egemenliğini koruma ve vatandaşlarına güvenli yaşam sunmakla sorumludur. Bu sorumlulukla vazgeçilemez bir harcama kalemi niteliğindeki savunma yatırımlarını doğru yönlendirmeyi başarmış olan devletler, önemli bir gelir kaynağına da sahip olmaktadırlar. 2021 yılı itibariyle dünyada gerçekleşen savunma harcamaları tutarı yıllık 2 trilyon $ gibi çok yüksek seviyelere ulaşmıştır. Büyük bir uluslararası pazar olan savunma sanayiine yönelik yatırımlar bir yandan ihracat potansiyeli yönüyle ülkeye doğrudan döviz geliri yaratırken diğer yandan bu sanayide ileri teknolojinin yoğun olarak kullanması, diğer sanayi kollarını da pozitif dışsallık kapsamında harekete geçirmektedir. Birbirini tetikler nitelikteki söz konusu gelişmeler ekonomik, teknolojik, sosyo-kültürel kapsamda ülkelerin gelişimine ve dolayısıyla refahına önemli katkılar yaratmaktadır. Bu çalışmada, Türkiye'nin 1974-2021 yılları arası, savunmaya yönelik yapmış olduğu yatırım harcamalarının ekonomik gelişmedeki etkileri araştırılmıştır. Türkiye'nin 1974-2021 yılları arası GSYH ve askeri harcamaların GSYH'ya oranı verileri yıllık olarak ele alınmıştır. Yöntem olarak; eşbütünleşme için ARDL sınır testi, nedensellik için Toda-Yamamoto nedensellik testi kullanılmıştır. ARDL sınır testi değişkenler arasında uzun dönemli negatif eşbütünleşme ilişkisi olduğunu, Toda-Yamamoto nedensellik testi ise savunma harcamalarından GSYH'ya doğru %10, GSYH'dan savunma harcamalarına doğru ise %5 önem düzeyinde tek yönlü nedensellik ilişkisi var olduğunu göstermektedir. Sonuçlar, GSYH ve savunma harcamaları arasında NeoKlasik İktisadi yaklaşım teorisinin geçerliliğini destekler niteliktedir.