Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Anadolu Üniversitesi, SAĞLIK BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ, FARMASOTİK TEKNOLOJİ ANABİLİM DALI, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2012
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: BEHİYE ŞENEL
Danışman: Emine Yasemin Yazan, Gülay Büyükköroğlu
Özet:
Kontrolsüz hücre çoğalması, kitle veya tümör oluşumu ile
karakterize olan kanser günümüzün en önemli sağlık sorunlarından birisidir.
Kontrolsüz gerçekleşen çoğalma, DNA'da meydana gelen mutasyonlar sonucu
(onkojen aktivasyonu, tümör süpresör gen inaktivasyonu, vb) hücre apoptozunun
gerçekleşememesi ile ortaya çıkmaktadır.Memeli hücrelerinde 2001'de Tuschl ve
ark. tarafından ilk kez keşfedilen siRNA, bugüne kadar kanser tedavisinde,
anjiyojenezin inhibe edilmesinde, çeşitli onkojenlerin inhibisyonu ve hücre-içi
sinyal iletim sistem genlerinin inhibisyonu ile tümör gelişiminin durdurulması
ve apoptozun indüklenmesinde, radyo veya kemo hassaslığının arttırılması
çalışmalarında kullanılmaktadır.Bu tez çalışmasındada farklı lipidik ve
polimerik sistemlerin siRNA teknolojisi için kullanılması hedeflenmiştir.
Lipidik yapıdaki sistemler için `Katı Lipit Nanopartiküller' (KLN), polimerik
yapı için ise yeni geliştirilmiş ve yine çok fazla çalışılmamış suda
çözünebilen kitosan polimerleri kullanılmıştır. Genetik materyal olarak Bcl-2
siRNA'sı seçilmiştir.KLN hazırlanmasında çeşitli yöntemler kullanılmış (sonikasyon
ve yüksek hızda karıştırma ile basit emülsiyon) ve zeta potansiyel, parçacık
büyüklüğü, siRNA bağlayabilme özelllikleri açısından değerlendirilmiştir. Bu
özellikler açısından en uygun olduğuna karar verilen sonikasyon ile ve yüksek
hızda karıştırma ile hazırlanan birer formülasyon tranfeksiyon çalışmaları için
kullanılmıştır.. Kitosan çalışmasında ise polimerik formülasyon hazırlamak için
farklı moleküler ağırlığa sahip kitosanlar kullanılmıştır. Bu formülasyonlarda
da karakterizasyon çalışmaları yapıldıktan sonra siRNA bağlama ve sitotoksisite
açısından değerlendirildiğinde en fazla 10 kDa moleküler ağırlıklı kitosanın
(K4) transfeksiyon için uygun olduğu saptanmıştır.A549 ve MCF-7 hücrelerinde
yapılan transfeksiyon çalışmaları sonucunda sonikasyon ile hazırlanan
formülasyon kontrol olarak kullanılan Lipofektamin®2000'e yakın transfeksiyon
etkinliği gösterirken, Kitosan formülasyonu (K4) çok fazla etkinlik
gösterememiştir. Transfeksiyon etkinliğinin analizi için yapılan Western Blot
çalışmasında 72. saatte Lipofektamin'in Bcl-2 proteini basklılayabildiği tespit
edilirken sonikasyon ile hazırlanan formülasyonun kitosan ile hazırlanan
formülasyona göre daha çok baskılama özelliği gösterdiği saptanmıştır.