TÜRKİYE’DEKİ İLKÖĞRETİM DÜZEYİ DERS KİTAPLARININ GÖRSEL TASARIM AÇISINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ

Tezin Türü: Sanatta Yeterlik

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Anadolu Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Grafik Sanatta Yeterlik Programı, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2024

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Emre İdacıtürk

Danışman: Sevim Selamet

Özet:

Ders kitapları, birbirinden farklı branştaki bilimsel içeriklerin görsellerle birlikte tasarlanarak bir araya getirildiği kaynaklardır. Özellikle ilköğretim düzeyinde birçok yaş grubuna ait öğrencinin bulunması, ders kitaplarının görsel tasarımı ile ilgili bilinçli bir yaklaşımı zorunlu kılmaktadır. Ayrıca ders kitapları, içeriğindeki görseller ile öğrencilerin estetik algılarına ve sanatsal gelişimlerine katkı sağlamaktadır. Bu çalışmada ilköğretim ders kitaplarının görsel tasarımını doğrudan veya dolaylı olarak ele almış olan tüm araştırmaları inceleyen geniş bir literatür taraması yapılmıştır. Buna göre ders kitaplarını inceleyen araştırmaların büyük çoğunluğunda bir görsel tasarım uygulamasına yer verilmediği görülmüştür. Bu alandaki eksikliğin gerçekleştirilen sayfa tasarımları ve ders kitaplarının ortak sayfaları için hazırlanan görsel kılavuz ile bir ölçüde de olsa giderilmesi amaçlanmıştır. Ayrıca, Türkiye’de her yıl milyonlarca ders kitabı basılmakta ve bu kitaplar eğitim-öğretim yılının ardından bir atık hâline dönüşmektedir. Bu tez araştırması için örnek olarak hazırlanmış olan ders kitabının sayfalarında geri dönüştürülmüş kâğıt kullanılarak çevreye duyarlı bir ders kitabının mümkün olabileceği görülmüştür. Bununla birlikte örneklem alınan ilköğretim düzeyi Türkçe ders kitapları tipografik düzen, görsel düzen, sayfa düzeni ve pedagojik uygunluk başlıkları altında incelenmiştir.