Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Anadolu Üniversitesi, SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 1997
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: ÖZGÜR KAPTAN
Danışman: Kemal Uludağ
Özet:
ÖZET insanlık tarihi kadar eski olan maske kullanımı yüzyıllardır insanların ilgisini çeker. Sanatçılara esin kaynağı olan maske, günümüzde, fetişler ve maskeler satan dükkanların açılmasına yol açan ilgi ve merak uyandıran bir nesne halini alır. Tanınmamak, dinsel ayinlerde kutsal güçlerle temasa geçmek, hayati tehlikelere karşı inşam korumak, korkutmak yada ölülerin yüzlerinin kalıcılığım sağlamak gibi pek çok amaç için maske kullanılır. Maskeler tiyatro oyunlarında da önemli bir yere sahiptir. Atalarımızın dinsel tören ve ayinlerde kullandığı maskelerin zaman içinde topluluklar önünde kullanılmasıyla başlayan maske geleneği; Hint, Çin, Japon, Yunan, Roma, tiyatrolarında yerini almış ve gelişimini bu yönde sürdürmüştür. Türk tiyatrosunda, İslam dim" ile birlikte maske kullanımı ortadan kalkar. Günümüz maske sanatında Yunan tiyatrosunda geçmişten oyunlar sahneye konulurken maskeye yer verir ve maske tiyatroda eski kullanımını yitirir. Maskenin insanlık tarihi ile başlaması gibi, mekan gereksinimi de insanlar için hep vardır. Maske, mekan kavramlarının bir arada kullanılması tiyatro fuayesi uygulaması ile görülür. Mekan çeşitleri içinde toplu mekanlardan olan tiyatro mekanı ve onun seyirciyle bağlantısını sağlayan işlevsel öğeleri sahne, salon, localar ve fuaye gibi bölümlere ayrılarak detaylanır. Seramik maskeler ve onunla birlikte kullanılan metal yardımcı malzemesi, seramik ile benzer özellikler gösterir. Mekanda maskeleri görünür kılan yine metal malzemesi ile birlikte kullanılmasıdır. Günümüz çağdaş maskelerine bir tepki olarak tasarlanan seramik maskeler, tiyatro fuayesine uygulanarak ait olduğu tiyatro konusuna, tiyatro mekanı ile günümüzden bir uygulama ile geri dönmüş olur. | |||
Ill ABSTRACT The use of mask, which is as old as the history of human beings, has attracted people for centuries. Mask, the source of inspiration for the artists, is an object which arouses curiosity and leads people to open stores selling fetish objects and masks today. Mask has been used for many purposes such as for not being known by people, for contacting with sacred forces in rituals, for protecting people against danger, for scaring people, or for permanence of the dead's faces. Mask have had an important role in theater plays, too. The tradition of mask, which began to be used by our ancestors first during the religious ceremonies and rituals, then in front of groups of people, has taken place in Indian, Chinese, Japanese, Greek and Roman theaters and has improved in this way. In Turkish theater, after the acception of Islam religion, use of mask has not existed anymore. Today, in Greek theater, mask is used during the performance of ancient plays. Therefore, mask has not been used in theater as in the past. The origin of the masks goes back to beginning of the history of the humans, similarly, there has always been a need for a place. The use of the two concepts - mask and place- together begins with the theater foyer. Place is divided into some parts like the theater place and its functional sub-parts, such as the stage, hall, boxes and foyer that provide the connection between the theater and the audience. The metal material used with ceramic masks has similar caracteristics with ceramic. The point that enables the masks to become significant in a place is that the masks are used with metal material together. As a result, with a modern application, ceramic masks, which have been designed as a reaction to Today's modern masks, has come back to the theater, the place that masks, originally belong to. |