Akademik Veri Yönetim Sistemi
SÜRDÜRÜLEBİLİR KALKINMA VE EKONOMİ, H. Merve HAMZAOĞLU, Editör, İksad Yayınevi, İstanbul, ss.238-253, 2022
Günümüzde yaşanan hızlı değişim ve küreselleşme süreciyle beşerî sermaye, insan gücü kaynağının
oluşumunda etkili, dünyanın önemli bir üretim faktörü olarak öne çıkmıştır. Bu hızlı
değişim ve gelişim sürecinde ülkelerin ve toplumların birçoğu, gerçek anlamda sürdürülebilir
büyüme-kalkınmanın odağında bilgi ve bilgi üretimi olduğu görüşünde birleşmişlerdir. Bu
bakımdan ülkeler, beşerî sermaye ve onun bir çıktısı olarak insan faktörü ile eğitime yönelik
yatırımlar üzerinde durmaya başlamıştır. Dolayısıyla eğitime yönelik olarak yapılan harcamalar-
yatırımlar, eğitimin kalitesini doğrudan etkilemekte ve bunun neticesinde beşerî sermayenin
önemli unsuru nitelikli insan kaynağını oluşturmaktadır. Beşerî sermaye kapsamında eğitimin,
sosyo-ekonomik bakımdan toplumların ilerlemelerinde kilit bir role sahip olmasıyla
ekonomik ve toplumsal açıdan önemi gitgide artmaktadır. Bu noktada, iktisadi olayların, artık
sadece fiziki sermaye ile açıklanamayacağını bununla birlikte beşeri sermayenin de gerekli
olduğu anlaşılmaktadır. Bu çalışmanın amacı, sürdürülebilir büyüme ile eğitim harcamalarının
ilişkilendirilerek bu doğrultudaki yatırımların karşılaştırmalı olarak analiz edilmesidir. Bu
amaç doğrultusunda ele alınan değişkenler; söz konusu ülkelerin İnsani Gelişme Endeksi, Küresel
Rekabet Endeksi, kamu eğitim harcamalarının gayri safi yurt içi hasıla (GSYH) içindeki
payı, bilim-teknik dergi sayısı, araştırma ve geliştirme (AR-GE) harcamaları ve ekonomik büyümeleri
(GSYH yıllık%) olmuştur. Çalışmada karşılaştırma yapılacak ülkeler; Türkiye ile İskandinav
ülkeleri (Danimarka, Finlandiya, İzlanda, Norveç ve İsveç) olarak belirlenmiştir. Çalışmadaki
veriler; İnsani Gelişme Raporu, Dünya Bankası, Dünya Ekonomik Forumu, Dünya
Veri Atlası ve Türkiye İstatistik Kurumu (TUİK) resmi kaynaklarından temin edilmiştir. Çalışmanın
sınırlılıkları, bu kapsamda bir ekonometrik analizin yapılmamış olmasıdır. Çalışmada,
nitel analiz yöntemi kapsamında doküman analiz modeli kullanılmıştır.
Anahtar Kelimeler: beşerî sermaye, eğitim harcamaları, ekonomik büyüme