Sürdürülebilir Büyümenin Eğitim Harcamaları ile İlişkisi Üzerine Bir Analiz


Creative Commons License

Erdinç Z., Aydınbaş G.

in: SÜRDÜRÜLEBİLİR KALKINMA VE EKONOMİ, H. Merve HAMZAOĞLU, Editor, İksad Yayınevi, İstanbul, pp.238-253, 2022

  • Publication Type: Book Chapter / Chapter Research Book
  • Publication Date: 2022
  • Publisher: İksad Yayınevi
  • City: İstanbul
  • Page Numbers: pp.238-253
  • Editors: H. Merve HAMZAOĞLU, Editor
  • Anadolu University Affiliated: Yes

Abstract

Günümüzde yaşanan hızlı değişim ve küreselleşme süreciyle beşerî sermaye, insan gücü kaynağının

oluşumunda etkili, dünyanın önemli bir üretim faktörü olarak öne çıkmıştır. Bu hızlı

değişim ve gelişim sürecinde ülkelerin ve toplumların birçoğu, gerçek anlamda sürdürülebilir

büyüme-kalkınmanın odağında bilgi ve bilgi üretimi olduğu görüşünde birleşmişlerdir. Bu

bakımdan ülkeler, beşerî sermaye ve onun bir çıktısı olarak insan faktörü ile eğitime yönelik

yatırımlar üzerinde durmaya başlamıştır. Dolayısıyla eğitime yönelik olarak yapılan harcamalar-

yatırımlar, eğitimin kalitesini doğrudan etkilemekte ve bunun neticesinde beşerî sermayenin

önemli unsuru nitelikli insan kaynağını oluşturmaktadır. Beşerî sermaye kapsamında eğitimin,

sosyo-ekonomik bakımdan toplumların ilerlemelerinde kilit bir role sahip olmasıyla

ekonomik ve toplumsal açıdan önemi gitgide artmaktadır. Bu noktada, iktisadi olayların, artık

sadece fiziki sermaye ile açıklanamayacağını bununla birlikte beşeri sermayenin de gerekli

olduğu anlaşılmaktadır. Bu çalışmanın amacı, sürdürülebilir büyüme ile eğitim harcamalarının

ilişkilendirilerek bu doğrultudaki yatırımların karşılaştırmalı olarak analiz edilmesidir. Bu

amaç doğrultusunda ele alınan değişkenler; söz konusu ülkelerin İnsani Gelişme Endeksi, Küresel

Rekabet Endeksi, kamu eğitim harcamalarının gayri safi yurt içi hasıla (GSYH) içindeki

payı, bilim-teknik dergi sayısı, araştırma ve geliştirme (AR-GE) harcamaları ve ekonomik büyümeleri

(GSYH yıllık%) olmuştur. Çalışmada karşılaştırma yapılacak ülkeler; Türkiye ile İskandinav

ülkeleri (Danimarka, Finlandiya, İzlanda, Norveç ve İsveç) olarak belirlenmiştir. Çalışmadaki

veriler; İnsani Gelişme Raporu, Dünya Bankası, Dünya Ekonomik Forumu, Dünya

Veri Atlası ve Türkiye İstatistik Kurumu (TUİK) resmi kaynaklarından temin edilmiştir. Çalışmanın

sınırlılıkları, bu kapsamda bir ekonometrik analizin yapılmamış olmasıdır. Çalışmada,

nitel analiz yöntemi kapsamında doküman analiz modeli kullanılmıştır.

Anahtar Kelimeler: beşerî sermaye, eğitim harcamaları, ekonomik büyüme