Sürdürülebilirlik ve Davranışsal İktisat


Erdoğan M.

Ekin Yayınevi, Bursa, 2022

  • Yayın Türü: Kitap / Mesleki Kitap
  • Basım Tarihi: 2022
  • Yayınevi: Ekin Yayınevi
  • Basıldığı Şehir: Bursa
  • Anadolu Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Kalkınma, her zaman ülkelerin ulaşmaya çalıştığı öncelikli hedeflerden biri olmuştur. Bununla birlikte, sürdürülebilir kalkınmanın önemi de anlaşılmış ve belirlenen sürdürülebilir kalkınma hedeflerine ulaşılmasında sadece ekonomik büyümeye odaklanmanın yeterli olmadığı ve sürdürülebilirlik dendiğinde sadece çevrenin düşünülmemesi gerektiği artık anlaşılmış ve bu yüzyılda ulaşılması gerekenin insanlar için sürdürülebilirlik olduğu üzerinde durulmaya başlanmıştır.  Bu yeni düşünce tarzı, taban hareketlerinden ve sosyal bilimsel araştırmalardan ilham alan sivil toplum tarafından da desteklenmektedir. Özünde insan refahı olan ve kendisine yol gösterici ilkeler olarak sosyal adalet, ekonomik refah ve çevre korumayı alan sürdürülebilir kalkınma, çevresel, ekonomik ve sosyal sürdürülebilirlik şeklinde alt dallarına ayrılan, birbiriyle sıkı sıkıya bağlı, birinde alınan kararın diğerini de yakından etkilediği sac ayağı şeklinde düşünülmektedir. Sürdürülebilir kalkınma hedeflerine her alt boyutta ulaşılması anlamında gezegende yaşayanların bilinçlendirilmesi en sağlıklı ve kesin sonuç veren yöntem olmakla beraber uzun zaman alması sebebi ile maliyetinin yüksek olması davranışsal iktisadın araçlarından yararlanılmasını etkili sonuçlara ulaşılması anlamında elzem kılmaktadır.

Özellikle sürdürülebilir kalkınma konusunda 2012'de Yoksul Ekonomi: Küresel Yoksullukla Mücadele Yolunun Radikal Yeniden Düşünülmesi ve İyi Niyetlerden Daha Fazlası: Dünyanın Yoksullarının Borç Alma, Tasarruf Etme, Çiftçilik Yapma, Öğrenme ve Sağlıklı Kalma Yollarını Geliştirmek adlı eserlerde davranışsal iktisadın araçlarının etkisi örneklerle ortaya konulmuştur. Ardından, 2015'te The Last Mile, belirli davranışsal iktisadın ilkelerinden yola çıkılarak insanların davranışlarının arkasındaki sebepler ortaya konulmadıkça uygulamaların neden başarısız olduğu yine örneklerle ortaya konulmaya çalışılmıştır.  2019'da Esther Duflo ve Abhijit Banerjee, Yoksul Ekonomi alanındaki çalışmaları nedeniyle Nobel Ödülü'nü kazanmış ve sürdürülebilir kalkınmanın sosyal boyutu alanında ses getiren çalışmalar olarak yerini almıştır. Çalışmalardan çıkarılacak sonuç; davranışsal iktisadın sürdürülebilirlik söz konusu olduğunda insanların davranışlarını daha iyi anlamak ve onları yönlendirmek konusunda en iyi müttefik olduğu şeklindedir.

Bu bağlamda kitabın temel amaçları için

·       davranışsal iktisadın tanımını vermek, neoklasik iktisattan ayrıştığı yerleri ortaya koymak,

·       davranışsal iktisadın ilkelerini ve yöntemlerini, standart iktisadınkilerle karşılaştırarak mantıklı ve uygun bir şekilde sunmak,

·       hem gözlemsel hem de deneysel çalışmalardan çok çeşitli ampirik örnekler kullanarak, davranışsal modellerin açıklama ve tahmin gücü açısından standart iktisadın gelişmiş bir modifikasyonunu ve iyileştirmesini nasıl temsil ettiğini gösterme,

davranışsal iktisadın günümüz önemli sorunlarından biri olan sürdürülebilirlik ve sürdürülebilir kalkınma hedeflerine ulaşmada nasıl etkili bir şekilde kullanılabileceğini başarılı örnekler ve tavsiyelerle göz önüne sermek denilebilir.