DİJİTAL LİDERLİK ÇALIŞMALARI ÜZERİNE BİR BİBLİYOMETRİK ANALİZ


Creative Commons License

Yıldırım K. E.

24. Uluslararası Kamu Yönetimi Forumu, Tunceli, Türkiye, 16 - 18 Mayıs 2024, ss.499-501, (Özet Bildiri)

  • Yayın Türü: Bildiri / Özet Bildiri
  • Basıldığı Şehir: Tunceli
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Sayfa Sayıları: ss.499-501
  • Anadolu Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Yönetim bilimi yeni bir bilim dalı olması sebebiyle sürekli kendini güncelleyen, yenilikleri ve değiĢimi takip eden ve bunları özümseyen bir bilim dalıdır. Son yıl-larda yaĢanan hızlı değiĢim yönetim alanında birçok yeniliği beraberinde getirmiĢ-tir. Yönetim literatürüne yeni kavramlar, uygulamalar ve teknikler eklenmiĢtir. 

Küresel anlamda yaĢanan teknolojik değiĢim beraberinde ―dijitalleĢme‖ kavramını getirmiĢ ve bu yeni kavram insanları, iĢletmeleri, kurumları, yöneticileri önemli Ģekilde etkilemiĢtir. DijitalleĢme ile beraber yönetim alanında dijital yönetim kav-ramı konuĢulmaya baĢlamıĢtır. Bu konuda birçok araĢtırma ve yayın yapılmıĢ so-nuçları yönetim uygulamalarını etkilemeye baĢlamıĢtır. Bu değiĢim özel sektör kadar kamu sektöründe de yeniliklere yol açmıĢtır. E-devlet uygulamaları, akıllı Ģehirler, dijital liderlik, e-katılım gibi kavramlar yönetim bilimciler için yeni çalıĢ-ma alanları olmaya baĢlamıĢtır. 

DijitalleĢme ile birlikte geliĢen önemli kavramlardan birisi hiç Ģüphesiz dijital li-derlik kavramı olmuĢtur. Yönetim çalıĢmalarının ayrılmaz parçalarından birisi olan liderlik kavramı, dijital yönetim çalıĢmaları ile birlikte ―dijital liderlik‖ Ģeklinde tartıĢılmaya baĢlamıĢtır.  

Dijital liderlik; geleneksel liderlik özelliklerinin dijital çağın gereklilikleri ile en-tegre edilmesi olarak tanımlanabilir. Veri okuma, dijital iletiĢim, inovatif bakıĢ açısı, esneklik, teknolojik yeterlilik gibi çağın gerekliliği olan özelliklerin gelenek-sel liderlik özellikleri ile birleĢtirilmesidir. Özel sektör kadar kamusal alanda da gerekli olan dijital liderlik kavramı kamu yönetiminde teknolojinin getirdiği yeter-liliklerin kamu kurumlarında ve kamu hizmetlerinde etkinliği artırmak amacıyla kullanılması olarak tanımlamak mümkündür. 

Dijital teknolojilerin yönetim alanında kullanılmaya baĢlanmıĢ olması kamu yöne-timini dijitalleĢme konusunda güncellemeye yönlendirmiĢtir. Kamusal hizmetlerin eriĢilebilirliğini kolaylaĢtırmak adına baĢlatılan e-devlet uygulamalarının sayısı giderek artmıĢtır. Kamu hizmetlerinin dıĢında kamu kurumlarından verimliliğin artırılması, kaynak kullanımında etkinliğin sağlanması, kamu yöneticilerinin faali-yetlerinin Ģeffaf ve hesap verebilir hale gelmesi gibi konular dijitalleĢme ile beraber daha eriĢilebilir ve gerçekleĢtirilebilir kavramlar haline gelmiĢtir. Bu durum yerel yönetimlerde sayılan konular dıĢında akıllı Ģehirler olarak karĢılık bulmuĢtur. Tüm bu kavramsal yenilikler ve geliĢmeler yöneticilerin karar verme mekanizmala-rını doğrudan etkilemiĢtir. Bu yüzden dijital çağda dijital yönetimin uygulandığı her alanda dijital yöneticilere ve dijital liderlere ihtiyaç ortaya çıkmıĢtır. 

Dijital liderlik ile ilgili yapılan çalıĢmalar gün geçtikçe artmaktadır. Bu çalıĢmalar-da farklı bakıĢ açıları ile farklı konular irdelenmiĢtir. Yapılan çalıĢmalarda iĢlenen temaların neler olduğu, hangi baĢlıklarla hangi ülkelerde konunun nasıl incelendi-ğini belirleyebilmek yapılacak yeni çalıĢmalara yol gösterici olmaktadır. Bu amaçla çalıĢmada ―dijital liderlik‖ ile ilgili olarak literatürde yapılmıĢ olan çalıĢmaların bibliyometrik analizi yapılmıĢtır. 

Bibliyometrik analiz önemli bir araĢtırma yöntemi olarak kabul edilmektedir. Aka-demik yayınlara ait verilerin istatistiksel yöntemlerle analiz edilmesi, yayınlar ve atıflar üzerinden yapılan bir araĢtırma türüdür. Bilimsel yayınların, türlerinin belir-lenmesi, yazarlara ait istatistiklerin hazırlanması, ülkeler özelinde değerlendirmeler yapılması, trend olan konuların ortaya çıkarılması, anahtar kelimelerin belirlenmesi ve bu kelimeler arası iliĢkilerin tespit edildiği geniĢ yelpazeli bir çalıĢmadır. 

Bibliyometrik analizler sayesinde belirlenen alanda çalıĢma yapmak isteyen aka-demisyenler için bir ön değerlendirme fırsatı sunulmakta, mevcut durum ise detaylı olarak ortaya konulmaktadır. Bu alanlarda çalıĢma yapmak isteyen akademisyenle-rin mutlaka ulaĢması gereken yayınların hangileri olduğu, hangi yazarların bu alanda öncü olduğu, trend konuların ve lokomotif temaların neler olduğu gibi temel sorular hakkında detaylı bilgiler elde edilmektedir. 

Bibliyometrik analizler yapılırken akademik yayınların saklandığı veri tabanları kullanılmaktadır. Scopus ve Wos gibi önde gelen veri tabanlarından elde edilen veriler bibliyometrik çalıĢmaların yapılmasında kullanılan çeĢitli programlar ile iĢlenerek bulgular elde edilmektedir. Bibliyometrik analizler yapılırken VOS-viewer, SciMAT, EndNote, Bibliyometrix gibi programlardan yararlanılmaktadır. ÇalıĢmamızda veri tabanı olarak Wos, analiz programı olarak Bibliyometirx tercih edilmiĢtir. 

Son yıllarda yönetim alanındaki akademik çalıĢmalara yoğun Ģekilde konu alan dijitalleĢmenin liderlik alanındaki yansıması olan dijital liderlik konusu bu çalıĢ-mada bibliyometrik analiz yöntemi ile irdelenmiĢtir. ÇalıĢmada dijital liderlik ile ilgili yayın eğiliminin değiĢimi, yapılan araĢtırmaların ülkelere göre dağılımı, en fazla yayın yapan ve atıf alan yazarların belirlenmesi, yayın yapan ülkeler arası iĢbirliğinin boyutu gibi sosyal yapıya iliĢkin analizlere yer verilmiĢtir. Bu alanda öne çıkan yayıncıların hangileri olduğu, yayınlarda kullanılan anahtar kelimelerin sıklık oranlarının dağılımının nasıl olduğu gibi değerlendirmeler yapılmıĢtır. Anah-tar kelimelerin kullanım sıklığı, bu kelimeler arası iliĢkinin belirlenmesi, trend konuların eğilimi hakkında analizler ile bulgular elde edilmiĢtir.