Akademik Veri Yönetim Sistemi
11. Ulusal Dil ve Konuşma Bozuklukları Kongresi, İstanbul, Türkiye, 19 - 21 Mayıs 2023
Giriş:
Afazili bireyler afazi nedeni ile dil becerilerinin yanısıra işlevsel iletişim
becerilerini kullanmakta da sorun yaşamaktadırlar. Bu durum sosyal etkileşim ve
hayata katılım düzeylerini de olumsuz etkilemektedir. ICF’e (The International
Classification of Functioning, Disability and Health) göre sınırlılıkları
bulunan bireylere yönelik uygulanan rehabilitasyonun amaçlarının bireylerin
kısıtlılıkları ve yaşam kalitesine yönelik hazırlanması önerilmektedir. Afazi
terapisinde bu nedenle didaktik ve yapılandırılmış terapi uygulamalarına
alternatif olarak daha sosyal ve işlevsel iletişim odaklı terapi uygulamaları
tercih edilebilir. Afazi grup terapisi sosyal yaklaşımlar içerisinde sınıflandırılan
ve bu amaçlara uygun düzenlenen terapi yöntemlerinden biridir.
Amaç: Bu araştırmada afazili
bireylerin ve bakıcılarının afazi grup terapisi ve uygulamanın etkisi
hakkındaki görüşlerinin değerlendirilmesi amaçlanmaktadır.
Yöntem:
Uygulama grup terapisi üyesi olan 3 afazili bireye uygulanmıştır. Bireylerin
yaşları sırasıyla 50, 53 ve 24’tür. Afazili bireyler sırasıyla transkortikal
motor afazi, transkortikal sensoriyel afazi ve transkortikal motor afazi olarak
tanılanmıştır. Kendilerine Dil ve Konuşma Bozuklukları Eğitim, Uygulama ve
Araştırma Merkezi’nde (DİLKOM) 9 seans grup terapisi uygulanmıştır.
Katılımcılar sırasıyla 8, 6, 8 seans uygulamaya katılmışlardır. Seanslar mola
verilen iki bölüm halinde 90 dakika sürmektedir. Uygulama kapsamında masa
konuşması ve spontan sohbet, semantik özellikler analizi, PACE (promoting
aphasics’ communication effectiveness) terapi yöntemi, uyaran yaklaşımı, okuma
ve yazma uygulamaları ve bilişsel egzersizler yer almaktadır. Uygulama
sonrasında afazili bireylerin yakınlarına 8 açık uçlu soru sorulmuştur. Yakınlarının
verdiği yanıtlar transkript edilmiş; 115 cümle için nitel analiz
gerçekleştirilmiştir.
Bulgular:
Bulgular kategoriler şeklinde gruplandırılmıştır. “Grup terapisinin faydalı
olduğunu düşünüyor musunuz?” sorusu için genel olarak faydalı bulunduğu
bildirilmiştir. “Grup terapisi ile yakınınızda ne değişti?” sorusuna
yakınları afazili bireylerin daha akıcı konuştuğu, daha kolay iletişim kurduğu,
sosyal açıdan daha aktif olduğu ve işlevsel iletişim becerilerinin geliştiğini
belirtmişlerdir.
Sonuçlar:
Nitel verilerden elde edilen bulgular incelendiğinde 1. ve 2. katılımcının
afazi grup terapisi sonrasında sosyal etkileşime katılımlarının arttığı ve
birincil bakıcılarından daha bağımsız iletişim kurduklarını belirttikleri
bulunmuştur. İki katılımcı için afazi grup terapisinin amaçlarından biri olan
afazi ile yaşamı kabul etme konusunda olumlu geri dönütler alınmıştır. 3.
katılımcının aile bireyi grup terapisi açısından vakada fark edilebilir bir
değişiklik gözlemediğini ancak uygulamayı sosyal açıdan olumlu bulduklarını
belirtmiştir. Ön bulguları sunulan afazi grup terapisi hakkındaki uygulama ve
araştırmalarımız devam etmektedir.