Sosyal Bilgiler Ders Kitaplarında Sürdürülebilir Kalkınmanın Yeri


Creative Commons License

Aydın F., Türe H.

Journal of Innovative Research in Social Studies, cilt.8, sa.1, ss.57-98, 2025 (Hakemli Dergi)

Özet

Sosyal bilgiler gelecek kuşaklara doğal, kültürel ve ekonomik açıdan yaşanılabilir bir dünya bırakılması
konusunda öğrencilere farkındalık ve duyarlılık kazandırılmasının önemli görüldüğü bir derstir. Sürdürülebilir
kalkınmanın çevresel, ekonomik ve sosyal boyutları ile ilgili içeriğin öğrencilere kazandırılmasında sosyal
bilgiler etkili bir yere sahiptir. Bu araştırmanın amacı Millî Eğitim Bakanlığı tarafından hazırlanan 5, 6 ve 7. sınıf
sosyal bilgiler ders kitaplarında, sürdürülebilir kalkınmanın çevresel, ekonomik ve sosyal boyutlarına yönelik
içeriğe yer verilme durumunun incelenmesidir. Nitel araştırma desenlerinden biri olan doküman incelemesi
deseninin benimsendiği araştırmada Millî Eğitim Bakanlığı tarafından hazırlanan 5, 6 ve 7. sınıf sosyal bilgiler
ders kitapları doküman olarak kullanılmıştır. Araştırmada sürdürülebilir kalkınmanın çevresel, ekonomik ve
sosyal boyutları ile ilgili temaları kapsayan veri toplama formu kullanılmıştır. Araştırmanın verileri betimsel
analiz temel alınarak çözümlenmiştir. Araştırma sonucunda 5, 6 ve 7. sınıf ders kitaplarının her birinde
sürdürülebilir kalkınmanın çevresel, ekonomik ve sosyal boyutlarına dair içeriklere yer verildiği sonucuna
ulaşılmıştır. Sürdürülebilir kalkınmanın çevresel boyutuna dair içeriğin en fazla 5. sınıf ders kitabında, sosyal
boyutuna dair içeriğin en fazla 6. sınıf ders kitabında ve ekonomik boyutuna dair içeriğin en fazla 7. sınıf ders
kitabında yer verildiği sonucuna ulaşılmıştır. Bu araştırma doğrultusunda sürdürülebilir kalkınmanın çevresel,
ekonomik ve sosyal boyutlarına yönelik içeriklerin kazandırılmasında, farkındalık ve bilinç oluşturulmasında
uygulamaya yönelik araştırmaların gerçekleştirilmesi önerilebilir.

Social studies is considered a key subject for fostering students’ awareness and sensitivity toward preserving a
livable world for future generations—environmentally, culturally, and economically. It plays a significant role
in teaching students about the environmental, economic, and social dimensions of sustainable development.
This study aims to examine the extent to which these dimensions are represented in the 5th, 6th, and 7th grade
social studies textbooks prepared by the Ministry of National Education in Türkiye. Employing document
analysis, a qualitative research method, the study uses official textbooks for these grade levels as data sources.
A data collection form was developed based on themes related to the environmental, economic, and social
dimensions of sustainable development. The data were analyzed using descriptive analysis. The findings
indicate that content related to sustainable development is present in all three textbooks. The 5th grade
textbook primarily emphasizes the environmental dimension, the 6th grade textbook focuses more on the social
dimension, and the 7th grade textbook includes more content related to the economic dimension. Based on
these results, it is recommended that further practice-based studies be conducted to support the integration of
sustainability-related themes into educational content and to promote awareness and consciousness among
students.