Birinci Petro Döneminde başlayan Rus-Fransız kültürel ilişkileri özellikle 1762-1796 arasında süren II. Ekaterina’nın hükümdarlık döneminde yoğunlaşmıştır. Fransız aydınlanmacıların eserlerini iyi bilen çariçe, bazılarıyla yazışmış ve sarayında ağırlamıştır. Bunların arasında Denis Diderot’un ismi dikkati çekmektedir. Bu dönemde ünlü “Ansiklopedi”nin baş editörü Diderot’un dört yüzden fazla makalesi ve bazı tiyatro eserleri Rusça’ya çevrilmiştir. Ayrıca II. Ekaterina’nın Fransız yazarın kütüphanesini satın almasının ardından Diderot beş aya yakın bir süreyle St. Petersburg’da ikamet etmiş ve bu süre esnasında çariçeyle sık sık bir araya gelip siyasi ve felsefi fikirlerinin onunla paylaşmıştır. D. Diderot, Rusya’da her şeyden önce ünlü “Ansiklopedi”nin baş editörü olarak bilinir. Ancak 1750’li Yıllardan itibaren Rusya’da yazarın tiyatro eserlerine karşı ilgi artmıştır. Bunun yanı sıra tiyatro kuramcısı olarak Diderot’un görüşleri de Rus dramaturjisini önemli ölçüde etkilemiştir. XVIII. Yüzyıl Rusya’sında Fransız yazarın “Erdemin Geçirdiği Sınavlar” («Le Fils naturel, ou les Epreuves de la vertu») komedyası dört, “Aile Babası” («Le père de famille») komedyası ise üç kere çevrilmiştir. Çevirmenleri arasında dönemin en iyi okullarında eğitim almış, birkaç yabancı dil bilen E. S. Harlamov, S. İ. Glebov ve B. E. Elçaninov öne çıkmaktadır. Çalışmamızda XVIII. Yüzyıl Rusya’sında Denis Diderot’un tiyatro eserlerinin çevirilerini ele aldık. Bunun yanı sıra söz konusu eserleri Rusça’ya kazandıran çevirmenleri de tanıtmaya gayret ettik.

Anahtar Kelimeler: XVIII. Yüzyıl Rusya’sı, Denis Diderot, tiyatro, çeviri, çevirmen