Akademik Veri Yönetim Sistemi
Uluslararası V. Çocuk Gelişimi Kongresi "Her Yüzüyle Çocuk", Ankara, Türkiye, 15 - 17 Kasım 2023, ss.443-452
Amaç: Bu çalışmanın temel amacı, erken çocukluk döneminde yapay zekâ okuryazarlığının önemini
vurgulamak ve bu alandaki çalışmaları sistemli bir şekilde incelemektir. Günümüzde yapay zekâ, son
kullanıcılarla doğrudan etkileşime giren teknolojilerde giderek daha fazla yer bulmaktadır. Bu nedenle,
bireylerin yapay zekâ ile etkili bir şekilde etkileşimde bulunmaları ve bu teknolojiyi eleştirel bir
perspektifle değerlendirebilmeleri için temel bilgi ve becerilere sahip olmaları kritik önem taşımaktadır
(Long & Magerko, 2020). Wang ve Lester'ın (2023) belirttiği gibi, gelecek nesillerin yapay zekâ
konusundaki temel bilgiyle donatılması için bu sürecin erken çocuklukta başlaması gerekmektedir.
Yöntem: Bu çalışma, okul öncesi dönemde yapay zekâ okuryazarlığı ile ilgili yapılan çalışmaları
sistematik olarak inceleyen bir kapsam belirleme çalışmasıdır. Scopus, Web Of Science ve Ebsco (ERIC
ve TR Dizin) veri tabanlarında okul öncesi dönemde yapay zekâ okuryazarlığı ile ilgili çalışmalar
taranmış ve bu çalışmalar nitel bir bakış açısıyla içerik analizi yöntemi benimsenerek veriler
tanımlanmış ve yorumlanmıştır.
Bulgular: Çalışma, okul öncesi dönemde yapay zekâ okuryazarlığı uygulamalarının eğitimciler ve
araştırmacılar için çeşitli perspektifler sunarak, küçük çocukları yapay zekâ okuryazarlığına
yönlendirme konusunda önemli bir katkı sağlamıştır. Özellikle öğretmenlerin yapay zekâ alanındaki
bilgi, beceri ve güven eksikliği ile müfredat tasarımının yetersizliği gibi zorluklar belirlenmiştir. Bu
zorlukları aşmak için, öğretmenlerin bu alandaki becerilerinin geliştirilmesi ve müfredatın yapay zekâ
okuryazarlığına odaklanacak şekilde iyileştirilmesi önerilmektedir.
Sonuç: Bu inceleme, okul öncesi dönemde yapay zekâ okuryazarlığı uygulamalarının geleceğe dair
önemli bir rol oynayacağını, öğretmenlerin becerilerinin ve müfredatın bu konuya yoğunlaşacak şekilde
geliştirilmesiyle çocukların daha etkili ve verimli bir öğrenme deneyimi yaşayarak geleceğin eğitim
standartlarına daha iyi hazırlanabileceklerini öne sürmektedir. Ayrıca, Türkiye bağlamında okul öncesi
dönemde yapay zekâ okuryazarlığı uygulamalarını, evrensel uygulamalarla karşılaştırma fırsatı sunarak,
karar vericiler, uygulayıcılar ve araştırmacılar için bir yol haritası sunmaktadır.