KÜ SOSYAL BİLİMLER DERGİSİ, cilt.13, sa.1, ss.1-22, 2023 (Hakemli Dergi)
Fârâbî (870-950), hem İslam düşünce tarihi hem de Batı düşünce tarihi adına aynı önem derecesinde
günümüzde de üzerinde ayrıntılı olarak çalışılan/analizler yapılan bir düşünürdür. Akıl üzerine
geliştirmiş olduğu felsefe ve aklın birey ile toplum hayatına etkileri üzerine fikirleri, özellikle yaşadığı
dönem ve sonrası için evrensel nitelikte olduğu kabul gören Fârâbî, Antik Yunan düşüncesi ile İslam
düşüncesini belli noktalarda sentezleme gayreti içinde olmuştur. O, bu bağlamda günümüzde de
önemli bir siyaset felsefesi eseri olarak görülen “El-Medinetü’l Fazıla”’da tahayyül etme ve akıl anlayışı
üzerinden tutarlı bir siyaset ve yönetim düşüncesi üreterek, İslam siyasal düşüncesi için önemli bir
anlayışı ortaya koyan bir metin üretmeyi başarmıştır. Bu anlayış, onun İslam siyasi düşüncesi içinde
“özgün” olarak kabul edilen bir “lider,” “imam” ve “yönetici” figürünü ortaya çıkarmasını
doğurmuştur. Bu özgün düşüncenin oluşmasında Fârâbî’nin temel olarak akıl üzerinden kuramını
ortaya koymuş olması önemlidir. Bu bağlam ve anlayışı kabul üzerinden yapılan bu araştırmanın temel
amacı, Fârâbî’nin El-Medinetü’l Fazıla adlı önemli eserinin bu anlayış üzerinden bir değerlendirmesini
yapabilmek ve görüşlerinin dayandığı temelleri anlayabilmektir. Bu çalışmada bir sosyal bilimler
yöntemi olarak “derinlemesine içerik analizi” yöntemi kullanılmış ve ana kaynak olarak da onun ElMedinetü’l Fazıla eserindeki görüşleri temel alınmıştır. Bu bağlamda yürütülen çalışmada, Fârâbî’nin bu
eseri özelinde direk kendi görüşleri ile onunla ilgili çalışmalar yapmış olan çağdaş araştırmacıların
yorumları üzerinden, onun akıl ve tahayyül etme anlayışının, siyaset ve yönetim düşüncesi üzerindeki
etkilerinin bir analizi ortaya koymaya çalışılacaktır