Türk kültürünün önemli unsurlarından biri olan misafirperverlik ve bir araya gelme duygusuyla inşa edilen köy odalarının işlevleri dolayısıyla geçmişi Orta Asya’ya kadar uzanmaktadır. Anadolu coğrafyasında bağımsız bir mekân olarak inşaları ise günümüze yakın tarihlerde ortaya çıkmaktadır. Bulunduğu coğrafyanın yer şekilleri ve iklim şartlarına göre şekillenen bu mekânların kullanımı günümüze kadar ulaşmış olsa da gelen-geçenin misafir edilmesi işlevini kaybetmiş, daha çok köy halkının bir araya geldiği mekânlar olarak kendilerini göstermektedirler. Nitekim Sivrihisar ilçesinde bulunan köy odaları aynı işlevle ayakta kalabilmişlerdir. Çalışmanın konusu olan Gerenli, Bahçecik, Ertuğrul ve Ahiler mahallerinin köy odaları günümüzde aktif bir şekilde kullanıldığı için çalışmanın konusunu oluşturmaktadır. Ertuğrul ve Bahçecik Mahallelerindeki köy odalarında gelen geçen misafirin konaklayabileceği ayrı mekânlar bulunurken, Gerenli ve Ahiler Mahallerindekilerin yalnızca burada yaşayan köy halkından erkeklerin toplanma yeri olarak kullanıldığı belirlenmiştir. Ayrıca üç köy odasında aynı çatı altında muhtarlık ve mutfak ya da çay ocağı şeklinde kullanılan yaşam mekânlarının varlığı tespit edilmiştir. Bu mekânların varlığı, köyle ilgili önemli kararların alınması, ya da bazen bir kutlama maksadıyla gelenekten gelen bir araya gelme işlevini hala devam ettirdiklerini göstermektedir. Ertuğrul Mahallesindeki köy odasında ise yalnızca misafirlerin konaklayabildiği ve inşa edildiği dönemde misafirlerin kendilerine ait hayvanların barınmasını da sağladığı başka bir mekân bulunmaktadır. Köy odasının bitişiğindeki bu mekân günümüzde özel mülk olarak kullanılmaktadır. Çalışma kapsamında ele alınan köy odaları yerinde incelenmiş, fotoğraflanarak, ölçüleri alınmış ve plan çizimleri gerçekleştirilmiştir. Anadolu’da bulunan köy odalarının sayıca fazla olması ve mimari anlamda çok fazla özellik göstermeden çoğunlukla yerel üslupta inşa edilen yapılar olması, kendi içlerinde karşılaştırmalarının yapılarak değerlendirilmesine sebep olmuştur. Çalışma, halk mimarisi içinde değerlendirilen köy odalarının inşa malzemesi ve inşa tekniği dolayısıyla zamana karşı hala ayakta iken tespit edilerek bölgenin sivil mimari üslubunun tespit edilmesine katkıda bulunması açısından önem taşımaktadır. Bunun yanı sıra en küçük yerleşim birimlerinde köy odaları geleneğinin yaşatılması somut olmayan kültürel mirasın gelecek kuşaklara aktarılması hususunda önemli bir görevi üstlenmektedir.
The history of village rooms, which were built with the sense of hospitality and coming together, which are one of the important elements of Turkish culture, dates back to Central Asia due to their functions, and their construction as an independent place in the Anatolian geography emerged in dates close to the present day. Although the use of these places, which were shaped according to the landforms and climatic conditions of the geography in which they are located, has survived to the present day, they have lost their function of hosting visitors and are considered as places where village people come together. As a matter of fact, the village chambers in Sivrihisar district have survived with the same function. The village chambers of Gerenli, Bahçecik, Ertuğrul and Ahiler neighborhoods, which are the subject of the study, were discussed because they are actively used today. While the village rooms in Ertuğrul and Bahçecik Neighborhoods have separate places where guests can stay, it has been determined that those in Gerenli and Ahiler Neighborhoods are used only as gathering places for men from the village people living here. In addition, the existence of living spaces used as the headman's office and kitchen or tea house under the same roof in three village rooms was detected. The existence of these places shows that they still continue their traditional function of gathering for the purpose of making important decisions about the village or sometimes for a celebration. In the village room in Ertuğrul District, there is another place where only guests can stay and when it was built, guests also provided shelter for their own animals. This place, adjacent to the village room, is used as private property today. The village rooms considered within the scope of the study were examined on site, photographed, their measurements were taken and plan drawings were made. The large number of village chambers in Anatolia and the fact that they were mostly built in the local style without showing many architectural features caused them to be compared and evaluated among themselves. The study is important in terms of contributing to the determination of the civil architectural style of the region by identifying the village rooms, which are considered within the scope of folk architecture, while they are still standing against time due to their construction materials and construction techniques. In addition, keeping the tradition of village chambers alive in the smallest settlements undertakes an important task in transferring the intangible cultural heritage to future generations.
