Üçüncü Dalga Feminizm Çerçevesinde İslâmcı Kadın Örgütlenmesi ve Kadın Haklarına Yaklaşımları


Creative Commons License

Cangöz İ., Suğur S., Gönç Şavran T., Yeşildal H.

KADIN / WOMAN 2000:KADIN ARASTIRMALARI DERGISI - JOURNAL FOR WOMEN STUDIES, cilt.22, sa.2, ss.47-71, 2021 (TRDizin)

Özet

Bu çalışmada bir sivil toplum aktörü olarak İslâmcı kadın örgütlerini irdelemekteyiz. Araştırma, Eskişehir’deki tüm kadın örgütlerini kapsayan geniş kapsamlı bir saha çalışmasına yaslanmaktadır ancak bu makalede sadece İslâmcı kadın örgütlerindeki görüşmelerin verileri analiz edilmiştir. Çalışmada İslâmcı kadın örgütlerinin kadın hakları savunusu ve beden kavrayışları dolayısıyla kadın bedeni üzerindeki patriarkal tahakküme yönelik duruşlarıyla kadın hareketi içerisindeki konumları irdelenmştir. İslâmcı kadın örgütlerinde savunulan kadın hakları söylemi, İslâm dini referansıyla kurulmakta ve evrensel değer olarak toplumsal cinsiyet eşitliği eleştirilerek yerine toplumsal cinsiyet adaleti yerleştirilmeye çalışılmaktadır. Batı Feminizminin Müslüman kadın gerçekliğini kapsamadığı ve İslâm’ın yaradılış öğretisi gereği, cinslerin fıtrî özelliklerine göre adalet dağıtımı savunulnmaktadır. İlaveten, kadınlar bedenlerine kendilerine ait olarak görmemekte ve İslâmî bakışla ‘emanet’ beden algısı nedeniyle kürtaj karşıtı oldukları görülmektedir. Böylelikle, Türkiye’deki kadın hareketi içerisinde seküler kadınlar ile İslâmcı kadınlar arasında toplumsal cinsiyet eşitliği ile toplumsal cinsiyet adaleti arasında önemli bir gerilim üretilmekte; kadınlar arasında dayanışmadan ziyade bölünmelere ve ayrışmalara yol açtığı görülmektedir.

This study focuses on Islamist women's organizations as civil society actors. Although this research is based on a comprehensive field study covering all women's organizations and activists in Eskişehir, only the data gathered from interviews at Islamist women's organizations were analyzed for the purposes of this study. The study, investigates the position of Islamic women's organizations in women’s movements in terms of their defense of women's rights and their stance against patriarchal domination in line with their understanding of the female body. The discourse of women's rights defended in Islamist women's organizations is established with reference to Islam. The discourse criticizes gender equality as a universal value and replaces it with gender justice because Islamist women believe that Western Feminism does not cover the reality of Muslim women. In line with the Islamic narration of creation, Islamist women advocate the distribution of justice according to the vital religious notion of created/given natural characteristics (fîtra) of the sexes. In addition, they do not see their bodies as their own but as God’s trust and are thus against abortion. Therefore, within the women's movement in Turkey, tension is growing between secular women and Islamist women, between gender equality and gender justice, causing division rather than solidarity among women.