SOSYOLOJİ DERGİSİ (İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ), cilt.3, sa.20, ss.97-119, 2010 (ESCI)
1961’de Almanya ile yapılan işgücü anlaşması ile başlayan Türkiye’den Avrupa’ya göç süreci, sonraki yıllarda gerek yasal yollardan, gerekse yasa dışı yollardan günümüze kadar devam etmiştir. Geçen yarım asıra yakın sürede, Batı Avrupa’daki Türkiye kökenlilerin nüfusları 4 milyona yaklaşmıştır. Bu nüfusun 2 milyon 640 bini, yani yüzde 65’ten fazlası Almanya’da yaşamaktadır. İngiltere ise tahmini 300 bin nüfus ile en fazla Türkiye kökenlinin yaşadığı 4. ülke durumundadır. Avrupa’daki Türkiye kökenlilerin yüzde 65’i Almanya’da, yüzde 7’si İngiltere’de yaşamaktadır. Türkiye kökenliler Almanya’da ülke nüfusunun yüzde 3,2’sini oluştururken, İngiltere’dekiler ise en iyimser rakamlara göre nüfusun ancak binde 5’ini oluşturmaktadır. Temel olarak Almanya’ya göç, yasal, kitlesel ve gönüllülük esasına dayalı ilken, İngiltere’ye göç, yasadışı, bireysel ve zorunlu göç özelliklerini taşımaktadır. Yapılan alan araştırmaları, göç tipolojilerinin Almanya ve İngiltere’deki Türk toplumlarının kültürel kimlik algılamalarını etkiyen önemli bir faktör olduğunu ortaya koymaktadır. Türkiye kaynaklı dış göçün, oluş tarihi, süresi, zorunlu veya gönüllü olması, yoğunluğu, hukuki boyutu gibi tipolojik faktörleri, iki farklı diyasporada oluşan Türk toplumlarının da daha farklı yapılanmasına yol açmıştır.
Immigration process from Turkey to Germany, which has started with the labor agreement between Turkey and Germany in 1961, has continued not only legal but also illegal ways till nowadays. The number of the Turkish originated in Europe reached nearly to four million in the past fifty years. 2.640.000 which is the 65 percent of the above mentioned population lives in Germany. On the other hand England is the fourth country with its 300.000 Turkey originated population. 65% of the Turkey originated population in Europe lives in Germany and 7 % of it lives in England. Turkey originated people constitute the 3.2 % of the total population of the country in Germany and only 05 % of the total population of the country with the most optimistic numbers in England. While the Germany migration is legal, mass and based on volunteerism, the England migration is illegal, individualistic and has the forced emigration character. Field surveys show that migration typologies are the most effective factor which effects the cultural identity perception for Turkish community in Germany and England. Typological factors of Turkey originated migration such as period, being forced or voluntary, intensity, legality, caused more discrete structuring in Turkish community in Germany and England.