Türk Din Mûsikîsinde Kıyâmî Âyin Türlerinin Değerlendirilmesi

---

Atıf İçin Kopyala

Düzbaş M.

JOURNAL OF ESKISEHIR OSMANGAZI UNIVERSITY FACULTY OF TEOLOGY, cilt.10, sa.1, ss.132-160, 2023 (Hakemli Dergi)

• Yayın Türü: Makale / Tam Makale
• Cilt numarası: 10 Sayı: 1
• Basım Tarihi: 2023
• Doi Numarası: 10.51702/esoguifd.1204066
• Dergi Adı: JOURNAL OF ESKISEHIR OSMANGAZI UNIVERSITY FACULTY OF TEOLOGY
• Derginin Tarandığı İndeksler: Central & Eastern European Academic Source (CEEAS), TR DİZİN (ULAKBİM)
• Sayfa Sayıları: ss.132-160
• Anadolu Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Türk din mûsikîsi, câmi ve tekke mûsikîsi başlığı altında ikiye ayrılmaktadır. Dinî mûsikî câmilerde ibadet

etmek maksadıyla yalnızca insan sesine dayalı olarak icrâ edilirken, tekkelerde ise âyin sırasında zikre eşlik etmek

üzere icrâ olunan bir mûsikîdir. Cehrî, yani sesli zikir tarzını benimseyen tarikatler, âyinlerini kuudi, kıyâmi ve devrani

olarak üç şekilde gerçekleştirmişlerdir. Bunların kıyâmi olarak icrâ edilenlerine ‘’kıyâm kelime-i tevhîdi’’, ‘’kıyâm ismi

celâli’’, ‘’demdeme zikri’’, ’kıyâmen hû zikri’’, ‘’beyyûmî zikri’’, ‘’dalga tevhîdi’’, ‘’bedevî topu’’, ‘’tulûb-i

nevbe’’,’’zikr-i erre’’, ‘’ bürhan âyini’’, ‘’devsiye’’ ve ‘’kabir tevhîdi’’ gibi özel isimler verilmiştir. Bu çalışmada Türk din

mûsikîsinde kıyâmî âyinler olarak adlandırılan bu âyinler ele alınmaktadır.