Anayasa Mahkemeleri (AYM), anayasal konumu içinde görevlerini yerine getirirken, aldıkları çeşitli kararlarla, Anayasasının kurguladığı siyasal düzeni ciddi derecede etkileyecek sonuçlar yaratmaktadırlar. Mahkemeler, kurumsal anlamda apolitik olma zorunluluğuna karşın, işlevsel bağlamda yasama – yürütme geriliminin tam ortasında kalabilmektedir. Bu yüzden, AYM’ler, kendilerine yönelen bütün yargısal aktivizm itiraz ve eleştirilerine karşın anayasanın tasarladığı siyasal düzende bir çeşit siyasal aktöre dönüşmektedirler. Özellikle merkezi anayasaya uygunluk denetiminin Avrupa merkezi mahkeme modeline yapıldığı anayasal sistemlerde söz konusu olan bu olgu, Türk Anayasa Mahkemesi (TAYM) için de geçerlidir. Mahkemenin, görev ve yetki kapsamındaki bütün işlerinde verdiği kararlar, bu tartışmanın sürekliliğinin temel ne-denini oluşturmaktadır. TAYM’ın 1982 Anayasası dönemindeki kararlarıyla oynadığı si-yasal rolün inceleneceği bu yazının ilk kısmında, siyasal – hukuksal – yargısal alan ilişkilenmelerine; ikinci kısmında ise Mahkemenin belirle-yici kararlarıyla yarattığı siyasal etkiye yer verilecektir.
The Constitutional Courts, while performing their duties as per their constitutional status, may considerably affect the political order established by the Constitution, with the several decisions they make. Despite the necessity of remaining institutionally bi-partisan, Constituti-onal Courts may find themselves in the middle of the tension between the legislative and executive. Therefore, Constitutional Courts turn into ac-tive political actors of the political order designed by the constitution, despite all the objections and criticisms of judicial activism directed at them. This is particularly the case in the constitutional systems where constitutional review is based on European model of central court; and is also valid for the Turkish Constitutional Court (TCC). The decisions of the TCC concerning both its duties and jurisdictions constitute the main reason of this ongoing debate. This article will examine the political role played by the TCC with its decisions during the period of the 1982 Constitution. The first section is devoted the relations between the political- legal-judicial powers. A discussion will follow the second part, about the political effect created by the Court's high-profile decisions.
