Research Information System
12. Uluslararası İletişim Günleri Dijital Çağda Medya ve İletişim Çalışmaları Sempozyumu, Baku, Azerbaijan, 14 - 16 May 2025, pp.251-252, (Summary Text)
Orta Doğu’da Şiddet ve Çatışmanın Haber Söylemine Yansıması: ‘Middle East Eye’ Örneği Üzerinden Söylem Tarihsel Çözümleme
Öğr. Gör. Dr. Özlem Doruk Şahin[1]
Özet
Bu çalışmada Middle East Eye (MEE) isimli uluslararası dijital haber kuruluşunun Orta Doğu’ya ilişkin şiddet ve çatışmayı konu edinen haberlerinde, haber söylemine yerleşmiş ideolojik unsurların ortaya konması amaçlanmaktadır. MEE, Orta Doğu ve Kuzey Afrika’daki siyasi ve toplumsal gelişmelere odaklanan bir haber kuruluşudur. 2014’te yayın hayatına başlayan MEE kendisini “bağımsız olarak finanse edilen bir dijital haber kuruluşu” olarak tanımlamakta; yerel bakış açısını öne çıkartma, “resmi anlatıyı takip etmek yerine satır aralarını okuma” ve Batı medyasında yer verilmeyen gelişmeleri gündeme getirme gibi iddialarla yayıncılık yapmaktadır. Bölgedeki gelişmelere ilgi duyan pek çok kişi yerel ve alternatif bakış açısı ile sunma iddiasındaki bu kuruluşun haberlerini takip etmektedir. MEE’nin İngilizce yayın yapan resmi Instagram hesabında dünyanın çeşitli yerlerinden 2,1 milyon takipçisi bulunmaktadır. Ancak finansal yapısına ilişkin öne sürdüğü iddiasını destekleyecek şeffaf bir bilgilendirme paylaşmayan MEE’nin de belirli bir ideolojik perspektiften haber üretimi yaptığı düşünülmektedir. Bu çerçevede MEE’nin , 1–10 Mart 2025 tarihleri arasında resmi Instagram hesabında paylaştığı şiddet ve çatışmayı konu edinen haberler Söylem Tarihsel Yaklaşım (STY) çerçevesinde çözümlenmiştir. Eleştirel Söylem Çözümlemesinin bir türü olan STY, söylemin inşasında tarihsel süreçlerin rolüne odaklanmaya ve söylemi arka plandaki tarihsel bilgiden yararlanarak çözümlemeye olanak veren bir yaklaşımdır. Bu çerçevede MEE’de paylaşılan haberler STY’nin beş söylemsel stratejisi kullanılarak incelenmiş ve kuruluşun hangi ideolojik perspektiften üretim yaptığı ortaya konmaya çalışılmıştır.
Anahtar Sözcükler: Dijital haber kuruluşları, Dijital haber söylemi, Eleştirel Söylem Çözümlemesi, Söylem Tarihsel Yaklaşım, Middile East Eye.
Kaynakça
van Dijk, T. A. (1995). Aims of critical discourse analysis. Japanese Discourse, 1, 17-27.
van Dijk, T. A. (2009). Critical discourse studies: A sociocognitive approach. R. Wodak and M. Meyer (Ed.). Methods of critical discourse analysis içinde (s. 62-86). London: Sage.
Wodak, R., & Fairclough, N. (1997). Critical discourse analysis. T. A. van Dijk (Ed.), Discourse as social interaction içinde (s. 258-284). London: Sage.
Wodak, R., de Cillia, R. and Reisigl, M. (1999). The discursive construction of national identities. Discourse and Society, 10 (2), 149-173.
Wodak, R. and Meyer, M. (2001). Methods of critical discourse analysis. SAGE Publications.
Wodak, R. E. and Reisigl, M. (2003). Discourse and racism. D. Schiffrin, D. Tannen and H. E. Hamilton (Ed.), Handbook of discourse analysis içinde (s. 372-397). Oxford: Blackwell.
Wodak, R. E. and Meyer, M. (2015). Critical discourse studies: history, agenda, theory and methodology. R. Wodak and M. Meyer (Ed.), Methods of critical discourse studies içinde (s. 1-22). London: Sage.