Sosyal Bilgiler Öğretim Programları ve Ders Kitaplarında Somut Olmayan Kültürel Mirasın İncelenmesi


Günel E., Eliyazıcı Z. N.

13. Uluslararası Sosyal Bilgiler Eğitimi Sempozyumu, Tokat, Türkiye, 15 - 17 Mayıs 2025, ss.57-58, (Özet Bildiri)

  • Yayın Türü: Bildiri / Özet Bildiri
  • Basıldığı Şehir: Tokat
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Sayfa Sayıları: ss.57-58
  • Anadolu Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Kültür sadece somut olan miras ögelerini değil aynı zamanda insanların yaşayış biçimiyle, sanatlarıyla, yaptıklarıyla, duygularıyla oluşturdukları somut olmayan miras ögelerini de içermektedir. Toplumların oluşturduğu kültürün somut olan ve somut olmayan yönlerinin biriktiği bir hafızası bulunmaktadır. Bu hafıza nesilden nesile aile, çevre, medya ve eğitim yollarıyla aktarılmaktadır. Bireyin kültürel mirasını eğitim yoluyla öğrenmesi Sosyal Bilgiler dersini ön plana çıkarmaktadır. Milli ve manevi değerlerini, kültürünü, ortak kültürel miraslarını bilen ve koruyan bilinçli bireylerin yetiştirilmesi de Sosyal Bilgiler Öğretim Programı ve ders kitaplarının önemini ortaya koymaktadır. Bireye kültürün, kültürel mirasın, nasıl öğretildiği öğretim programında ve ders kitaplarında bu konulara nasıl yer verildiğiyle de ilgilidir. Eğitim-öğretim süreçlerinde somut kültürel mirasın daha ön planda olması somut olmayan kültürel mirası arka planda bırakmaktadır Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli’nde bu konuda bir değişiklik bulunmaktadır. Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli’nin yürürlüğe girmesiyle yenilenen öğretim programı kazanımlarının ve 5. sınıf ders kitaplarının somut olmayan kültürel miras konusunda karşılaştırmalı olarak incelenmesi araştırmanın önemini oluşturmaktadır. Bu araştırmanın amacını somut olmayan kültürel mirasın 2023 Sosyal Bilgiler Öğretim Programı ile Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli Sosyal Bilgiler Dersi Öğretim Programı ve bu programlara göre okullarda okutulan 5.sınıf Sosyal Bilgiler ders kitaplarında nasıl yer aldığının karşılaştırılarak incelenmesi oluşturmaktadır. Araştırma nitel araştırma yöntemlerinin doküman incelemesi deseninde yapılmaktadır. Analizi devam etmekte olan bu araştırmanın verileri tümevarımsal yaklaşımla analiz edilmektedir.

Anahtar Kelimeler: Kültürel miras, somut olmayan kültürel miras, Sosyal Bilgiler ders kitabı, Sosyal Bilgiler Öğretim Programları.


Culture includes not only tangible heritage elements, but also intangible heritage elements that people create with the way they live, their arts, what they do, and their emotions. The culture created by societies has a memory in which tangible and intangible aspects accumulate. This memory is transmitted from generation to generation through family, environment, media and education. Learning the cultural heritage of the individual through education brings the Social Studies course to the forefront. Raising conscious individuals who know and protect their national and spiritual values, culture and common cultural heritage reveals the importance of the Social Studies Curriculum and textbooks. How culture and cultural heritage are taught to individuals is also related to how these issues are included in the curriculum and textbooks. The fact that tangible cultural heritage is more prominent in education and training processes leaves intangible cultural heritage in the background. The Century of Türkiye Maarif Model includes a change in this regard. With the Century of Türkiye Maarif Model coming into force, the comparative examination of the renewed curriculum achievements and 5th grade textbooks on intangible cultural heritage constitutes the importance of the research. The aim of this research is to examine how intangible cultural heritage is included in the 2023 Social Studies Curriculum and in the Century of Türkiye Maarif Model Social Studies Curriculum and the 5th grade Social Studies textbooks taught in schools according to these programs. The research is conducted in the document analysis design of qualitative research methods. The data of this research, the analysis of which is ongoing, are analyzed with an inductive approach.

Keywords: Cultural heritage, intangible cultural heritage, social studies textbook, the social studies curricula.