BÜROKRASİ KAVRAMININ DEMOKRASİ VE SİYASET İLE İLİŞKİSİ ÜZERİNDEN HÜKÜMET SİSTEMLERİNE GENEL BİR BAKIŞ


Çelik V., Çelik F.

Ekonomi, İşletme, Siyaset ve Uluslararası İlişkiler Dergisi, cilt.9, sa.2, ss.205-217, 2023 (Hakemli Dergi)

Özet

Bürokrasi, bir örgütlenme şekli olarak ve Weber‟in onu sistematikleştirmesinden bağımsız bir şekilde yönetme süreci içinde zaten var olan bir kavram olarak değerlendirilebilir. Büroların veya memurların yönetimi anlamında kullanılması ise modern devletin ortaya çıkması ve Weber‟in ideal tip bürokrasi şeklinde özelliklerini belirlemesi ile de örgütlerin kaçınılmaz olarak karşılaştıkları bir niteliğe bürünmüştür. Günümüzde ise elindeki uzmanlık, profesyonellik gibi ayrıcalıklar nedeniyle siyasetle ilişkisi bağlamında farklı açılardan analiz edilen bürokrasinin, vazgeçilmez olarak kabul edilen ve en genel şekliyle halkın yönetimi olarak tanımlanan demokrasi ile de yakın bir ilişkisi vardır. Ancak bu ilişki genel olarak gerilimli bir şekilde yürütülmektedir. Demokrasi ile gerilimli bir ilişkisi olan bürokrasinin siyasetle ilişkisi ise teoride bürokrasinin tarafsız olması gerektiği yönünde baskın bir düşünceye dayanmaktadır. Ancak pratikte bu ilişkinin her zaman böyle olamayacağı görülmekte, her ne kadar faaliyet alanları ayrı gözükse de siyasetle bürokrasinin kesin çizgilerle birbirinden ayrılamayacağı düşünülmektedir. Bu iki farklı düşünceyi daha görünür kılmak anlamında da hükümet sistemlerinde bu ilişki analiz edilmeye çalışılacaktır