Bu çalışmada, kuruluşundan, İstanbul Üniversitesi’ne bağlandığı tariholan 1986 yılına kadar, İstanbul Belediye Konservatuvarı bünyesindekiTürk makam müziğinin görünümü, eğitim/öğretim, kuramsal çalışmalarve icrâ faaliyetleri yönünden derlenmiştir. Türkiye’de makam müziğieğitimi veren ve devlet tarafından kurulan okullara bakıldığında ilkolarak- Osmanlı Devleti’nin son zamanlarında açılan ve daha sonrakonservatuvara dönüştürülecek olan- Dârülelhan (Nağmeler Evi) ilekarşılaşılmaktadır. Bu kurumda, Türk makam müziği eğitim/öğretimininkapsamı, kaldırılışı, kuramsal olarak eğitime tekrar dönülmesi yanısıra, Türk Mûsikîsi İcrâ Heyeti ile Tasnif ve Tesbit Heyeti’nin faaliyetleribetimsel yöntem çerçevesinde ortaya konmuştur. Dârülelhan adıylailk kurulduğunda, çoksesli Avrupa ve Türk makam müziği eğitimlerininbirlikte verileceği ulusal bir konservatuvar olarak tasarlanan İstanbulBelediye Konservatuvarı, 1826’dan beri devam eden Batılılaşma akımının,Cumhuriyet’in ilanıyla kuvvetlenmesi sonucunda, sadece çokseslimüzik eğitiminin verildiği bir kuruma dönüşür. 1944 yılında kabuledilen yönetmelikle, Sadettin Arel’in konservatuvar başkanlığı yaptığıdönemde, sadece gündüzlü kısımda Türk müziği eğitimine, çalgı eğitimiolmaksızın, kuramsal düzeyde başlanır. 1926 yılında terk edilen akademikmakam müziği eğitimine, 1976’da kurulan İstanbul Teknik ÜniversitesiTürk Müziği Devlet Konservatuvarı’nda, ancak 50 yıl aradan sonratekrar başlanabilmiştir. Makam müziğinin kuramsal düzeyde bilimselbir kesinliğe ve icra bakımından bir birliğe kavuşamadığı, tarihininyazılamadığı ve araştırmaların yetersiz kaldığı günümüzde, eğitimsizgeçen bu 50 yıllık süre, bugün dahi kapatılabilmiş görünmemektedir.
This study presents a review of Turkish maqam music from various perspectives, including education/instruction, theoretical studies, and performance activities at the Municipal Conservatory of Istanbul (MCI)from its establishment until 1986, at which point the conservatory was assigned to Istanbul University. In Turkey, among the state-owned educational institutions that teach maqam music, the first one was Dârülelhan (the House of Melodies), which was established in the late Ottoman era and later converted into a conservatory. Using the framework of a descriptive method, this study explores the scope and abolishment of and a theoretical return to Turkish maqam music at Dârülelhan, as well as the activities of Türk Musikisi İcrâ Heyeti (the Turkish Music Performance Ensemble) and the Tasnif ve Tesbit Heyeti (Classification and Evaluation Committees). Initially, MCI was envisaged as a national conservatory that would teach polyphonic European and Turkish maqam music at the same time; however, it became an institution dedicated to polyphonic music education instead. This was largely due to the process of Westernization, which had been ongoing since 1826 and gained strength with the proclamation of the Republic. With a regulation adopted in 1944, during the chairmanship of Sadettin Arel, the conservatory resumed daytime Turkish music education on a theoretical level, without instrumental education. Abandoned in 1926, scholarly maqam music resumed after a 50- year break with the establishment of Istanbul Technical University Turkish Music State Conservatory in 1976. However, this 50-year gap without education does not seem to be closed yet, given the absence of scientific certainty on a theoretical level and of performance unity within the maqam music, as well as the inadequacy of historical accounts and research on maqam.
