Afet Mutfağı Menülerinin Günlük Besin İhtiyaçlarını Karşılamasının Değerlendirilmesi


Creative Commons License

Güldemir O.

14th European Nutrition Conference FENS2023, Belgrade, Sırbistan, 14 - 17 Kasım 2023, cilt.91, ss.212

  • Yayın Türü: Bildiri / Özet Bildiri
  • Cilt numarası: 91
  • Doi Numarası: 10.3390/proceedings2023091212
  • Basıldığı Şehir: Belgrade
  • Basıldığı Ülke: Sırbistan
  • Sayfa Sayıları: ss.212
  • Anadolu Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

6 Şubat 2023 tarihi itibariyle Türkiye’de, Kahramanmaraş merkezli iki büyük ve devamında artçı depremler yaşanmıştır.

Bu depremlerde Kahramanmaraş, Hatay, Gaziantep, Osmaniye, Malatya, Adana, Diyarbakır, Şanlıurfa, Adıyaman ve Kilis illerinde afet yaşanmıştır.

Kırk bini aşkın insan hayatını kaybetmiştir.

Depremlerin ertesi günü itibariyle bu şehirlerde çeşitli kurum ve kuruluşların girişimleriyle afet mutfakları oluşturmuştur.

Bu mutfaklardan bir tanesi de Anadolu Üniversitesi’nin faaliyetlerini halen sürdürmekte olduğu Anadolu Mutfağı’dır.

Hatay’ın Belen ilçesinde yer alan aşevinden, Haziran sonuna kadar her gün yaklaşık 15.000 kişi faydalanmıştır.

Araştırmada bu aşevinin menüsünün, bu mutfaktan beslenen yetişkinlerin günlük gereksinimlerini karşılama durumları değerlendirilmiştir.

Bunun için aşevinde sunulan kahvaltı, öğle ve akşam yemeği menüleri, bir kişiye sunulan miktarlarıyla bir hafta süresince araştırmacı tarafından yerinde takip edilmiştir. Ardından menülerin, beslenme bilgi sistemiyle enerji ve besin değerleri hesaplanmıştır. Sonra Türkiye Beslenme Rehberi 2022 referans değerleriyle değerlendirilmiştir.

Sonuç olarak, aşevinden beslenen yetişkinlerin enerji alımlarının yeterli olduğu; kalsiyum ile E, D, C vitamini gibi önemli mineral ve vitaminlerin günlük alımının karşılanamadığı tespit edilmiştir. Ayrıca bireylerin günlük su tüketiminin yetersiz olduğu gözlemlenmiştir.

Tüm bunlarla beraber kronik rahatsızlığı olanların ihtiyaç duydukları özel gıdalara erişimlerinde sıkıntılar yaşadıkları anlaşılmıştır.

Bu gibi kriz durumlarında toplum beslenmesine yönelik stratejiler geliştirilmesi ve anında koordinasyon sağlanarak uygulanması tavsiye edilmektedir.

On 6 February 2023, two major and subsequent aftershocks were experienced in Kahramanmara¸s in Türkiye. In these earthquakes, disasters occurred in the provinces of Kahramanmara¸s, Hatay, Gaziantep, Osmaniye, Malatya, Adana, Diyarbakır, ¸Sanlıurfa, Adıyaman and Kilis. More than 40,000 people lost their lives. The day after the earthquakes, disaster/emergency kitchens were created in these cities through the initiatives of various institutions and organizations. One of these kitchens is “Anadolu Cuisine”, where Anadolu University operated until 2023. Every day, approximately 15,000 people benefited from the emergency kitchen located in the Belen district of Hatay. In the study, the task of meeting the daily requirements of adults who eat at this kitchen was evaluated. For this, the breakfast, lunch, and dinner menus served in the emergency kitchen were followed on site by the researcher for a week, examining the amounts offered to one person. Then, the energy and nutritional values of the menus were calculated using the nutrition information system. Then, these values were evaluated using the Türkiye Nutrition Guide 2022 reference values. As a result, the energy intake of adults fed from the emergency kitchen was found to be sufficient; it has been determined that the recommended daily intake of important minerals and vitamins such as calcium and vitamin E, D, C cannot be met. In addition, it has been observed that the daily water consumption of individuals is insufficient. Moreover, to all these factors, it has been understood that those with chronic diseases have difficulties in accessing the special foods they need. In such crisis situations, it is recommended to develop strategies for community nutrition and to implement them with immediate coordination.