Kavramsal Enstrüman Tasarımı: Ses, Nesne ve Anlamın Yeniden Tanımlanması

Turan Ö.

ARTFACTOR / 4. Uluslararası Sanat ve Tasarım Sempozyumu, Muğla, Türkiye, 7 - 08 Kasım 2025, ss.85-86, (Özet Bildiri)

  • Yayın Türü: Bildiri / Özet Bildiri
  • Basıldığı Şehir: Muğla
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Sayfa Sayıları: ss.85-86
  • Anadolu Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

20. yüzyılın başlarında sesin salt işitsel bir unsur olmanın ötesinde kavramsal bir tasarım malzemesi olarak görülmeye başlanması; müzik, sanat ve enstrüman yapımı alanlarında köklü bir paradigma değişimini başlatır. Bu değişime rağmen, günümüz enstrüman yapım pratikleri büyük ölçüde konvansiyonel ve geleneksel üretim kalıpları içinde varlığını sürdürür.

Çağdaş enstrüman tasarımında kavramsal sanatın düşünsel yöntemlerinden yararlanarak yeni bir yaklaşım sunmayı amaçlayan bu çalışma, “Geleneksel enstrüman yapım süreçlerinde giderek tekrarlayan ve tıkanan tasarım-üretim anlayışları, kavramsal sanat ve tasarım temelli bir düşünme biçimiyle yeniden dönüştürülerek yaratıcı bir üretim alanına evrilebilir mi?” sorusuna odaklanır.

Bu bağlamda çalışma, “Kavramsal Enstrüman Tasarımı” kavramını tanımlayarak sesin düşünsel, estetik ve işlevsel boyutları üzerinden alternatif bir tasarım anlayışı geliştirmeyi amaçlamaktadır. Nitel araştırma yöntemlerinden faydalanan bu çalışma; sound art, sound sculpture ve deneysel müzik alanlarındaki başat üretimler üzerinden biçimsel ve kavramsal perspektifte karşılaştırmalı olarak irdelenmiş, genel olarak elde edilen bulgular ise 21. yüzyıl üretim yöntemlerine koşut, kavramsal sanat odaklı tasarım süreçlerinin enstrüman tasarımı ve yapımı alanlarında yaratıcılığı artırdığını ve sesin düşünsel bir ifade aracına dönüştüğünü göstermektedir.

Sonuç olarak, bu yaklaşımla enstrüman tasarımı ve yapımı alanları salt teknik bir üretim alanı olmaktan çıkarak disiplinlerarası bir sanat ve tasarım pratiğine dönüşmektedir. Çalışma, özellikle akademik enstrüman yapımı alanlarında kavramsal sanat temelli bir bakış açısı geliştirerek enstrüman tasarımına yenilikçi, eleştirel ve çağdaş bir yön kazandırmayı hedeflemektedir.

Anahtar Kelimeler: enstrüman tasarımı, enstrüman yapım, kavramsal sanat, sound art, sound sculpture